Page 209 - temel-haklar

E. İnsan Hakları Yönünden Değerlendirme

33. Masumiyet karinesi, kişinin suçsuz olduğu varsayımı ile hareket
edilmesini gerektiren temel bir insan hakkıdır. Buna göre, bir suçtan
dolayı kovuşturulan kişinin, suçluluğu Mahkeme kararıyla sabit olma-
dıkça suçlu sayılması ve suçlu gibi muamele görmesi olanaklı değildir.
Kişilerin bu haklarının güvence altına alınması konusunda sadece yar-
gıya değil aynı zamanda idareye de yükümlülükler düşeceği açıktır.
Bir başka ifade ile idarenin Mahkeme tarafından mahkum edilmemiş
bir kişiyi suçlu olarak göstermesi kabul edilebilir bir durum değildir.
Sonuç olarak idarenin henüz yargılanmasına devam edilmesi
sebebiyle şikayetçinin silah ruhsatı yenileme talebinin reddin-
de, AİHS’nin 6 ncı maddesine, İHEB 11 inci maddesine, uyarlık
görülmemiştir.

34. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin “Hakları kötüye kullanma
yasağı” başlıklı 17 nci maddesi, Sözleşmedeki hiçbir hükmün, bir dev-
lete Sözleşme’de tanınan hak ve özgürlüklerin yok edilmesi veya bun-
ların Sözleşmede öngörülmüş olandan daha geniş ölçüde sınırlandırıl-
malarını amaçlayan bir etkinliğe girişme ya da eylemde bulunma hakkı
verdiği biçiminde yorumlanamayacağını düzenlemektedir. Sözleşme-
nin “Olağanüstü hallerde yükümlülükleri askıya alma” başlıklı 15 inci
maddesinde, sadece savaş veya ulusun varlığını tehdit eden başka bir
genel tehlike halinde her Yüksek Sözleşmeci Tarafın, durumun kesin-
likle gerektirdiği ölçüde ve uluslararası hukuktan doğan başka yüküm-
lülüklere ters düşmemek koşuluyla, bu Sözleşme’de öngörülen yüküm-
lülüklere aykırı tedbirler alabileceği öngörülmüştür.
35. Somut olayımız açısından böyle bir durum söz konusu olma-
dığı gibi Anayasamızın “temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının
durdurulması” kenar başlıklı 15 inci maddesinde, Sözleşmenin de
ötesine geçilerek masumiyet karinesi savaş, seferberlik, sıkıyönetim
veya olağanüstü hallerde dahi dokunulması mümkün olmayan çekir-
dek haklar kategorisinde kabul edilmiştir. Sonuç olarak, silah taşı-
ma ve bulundurma ruhsatı almanın bir temel hak ve özgürlük
sayılamayacağından bahisle, bu konuda Kanunu aşar biçimde
Yönetmelikle yapılan düzenleme “masumiyet karinesinin” yok
edilmesi anlamına geleceğinden sözleşmenin 6 ncı maddesiyle
birlikte 17 nci maddesinin de ihlal edildiği kanaati ve sonucuna

204 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU