Page 223 - temel-haklar

Görülmektedir ki, kamulaştırma işlemi, her şeyden önce temelini
Anayasa ve Özel Kanunu’ndan alan yasal bir işlemdir ve bu niteliği iti-
bariyle kamulaştırmasız el atma eyleminden temelde ayrılmaktadır.
“Kamulaştırmasız el atma” eylemine gelince;
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamı içinde veya özel kanun-
lardaki hükümlere uyularak bir kamulaştırma işlemi yapılmamış veya
kamulaştırma işlemine başlanılmakla beraber tamamlanmamış olma-
sına rağmen, idare el koyarak bir taşınmaz mal üzerinde tesis veya
bina yapar yahut o taşınmaz malı kamu yararına yönelik bir hizmete
tahsis ederek mal sahibinin dilediği gibi kullanma hakkına karşı her-
hangi bir girişimde bulunursa, kamulaştırmasız el koyma söz
konusudur. Bu Yönüyle kamulaştırmasız el atma hukuksal nitelikte bir
eylemdir.
Ayrıca, 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu da, kamulaştırmanın
kamu yararının gerektirdiği hallerde “Kamu Yararı Kararı» alınarak
yapılmasını öngörmektedir.
Şikayet konusu olayda da, ilgili idarenin kamu yararını gözeterek
kamulaştırmaya gittiği ve Kamulaştırma Kanunun Tinci maddesinde
öngörülen kamulaştırma planların yapılmış olduğu belirlenmekle bir-
likte, Anayasa ve yasaya aykırı olarak, “Kamu Yaran Kararı» alınmadı-
ğı, Kanunun satın alma usulünü düzenleyen 8’ inci maddesi hükümle-
rinin uygulanarak özel mülkiyetteki taşınmaza gerçek karşılığını öde-
mediği, bu durumdan dolayı ortaya çıkan zararı da tazmin etmediği
tespit edilmiştir.
Öte yandan, Avrupa Doğru İdari Davranış Yasasının yukarıda be-
lirtilen maddesi, bilgi talebinde bulunanlara verilen bilgilerin, ilgilerin
başlatacağı işlemleri detaylı bir şekilde izah edecek şekilde açık ve an-
laşılır olmasını öngörmektedir. Verilen bilgilerin, ilgililerin beklen-
mesi gereken makul süre, sahip oldukları haklar gibi bilgileri açık bir
şekilde içermesi gerekmektedir. Ayrıca, ucu açık bir ifade hak sahiple-
rini tatmin etmeyecektir.

I) Hukuka Uygunluk Denetimi Yönünden
11) Bu değerlendirmeler ışığında, Kamu yararı kararı alınması
gereken bir durumda, idarenin, kamulaştırma işlemleri tamamlan-
maksızın taşınmazlara el koyması olarak da özetlenebilecek şikayet

218 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU