Page 395 - temel-haklar

kısıtlamanın kaldırılmasının hukuken zorunlu olduğu” ifadelerine yer
vermek suretiyle, davacının mülkiyet hakkının orantısız biçimde kısıt-
landığı hususunda 16 nolu paragrafta yer alan Yargıtay Hukuk Genel
Kurulunun kararı doğrultusunda hüküm tesis etmiştir.

18. AİHM’ de görülen, kamulaştırmasız el atmaya ilişkin ilk dava
olan Sporrong ve Lönnroth (İsveç) olayında, İsveç’ in Stockholm şehri-
nin yeniden yapılandırılması planı kapsamında ilgili yerlerdeki arsala-
ra getirilen inşaat yasağı bazı yerlerde 23-25 yıl bazı yerlerde 8-12 yıl
devam etmiş, sonrasında ise arsalara ihtiyaç duyulmaması nedeniyle
inşaat yasağı kaldırılmıştır. Başvurucular, bu düzenlemenin mülkiyet
hakkına müdahale ettiği iddiasıyla mahkemeye başvuruda bulunmuş-
lardır. (SEVER, Ömer, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararların-
da Kamulaştırmasız El Atma, Akademik Bakış Dergisi, Sayı 32, Eylül
Ekim 2012, http://www.akademikbakis.org/eskisite/32/14.htm, s. 3,
Erişim Tarihi, 01.03.2016) Mahkeme, taraf devletlerin şehir planla-
ması politikalarını uygulama bakımından geniş bir takdir marjından
yararlanmaları gerektiğinin doğal olduğunu, ancak, taraf devletlerin
takdir marjının ölçülülük ilkesine uygun olarak uygulanıp uy-
gulanmadığını denetleme yetkisinin de mahkeme yetkisi dahi-
linde bulunduğunu ifade etmiştir. Mahkeme, ölçülülük ilkesi kapsa-
mında toplum yararına ilişkin menfaat ile bireyin temel hak-
larının korunmasına ilişkin menfaat arsında adil bir dengenin
kurulup kurulmadığını sorgulamış, mülkiyet hakkı müdahaleye
maruz kalan bireye, söz konusu müdahalenin, ölçüsüz ve aşırı bir
külfet yükleyip yüklemediğini incelemiş, müdahalenin, başvu-
rucuya, olağan dışı ve aşırı bir külfet yükleyerek olması gere-
ken adil dengeyi bozduğu ve mülkiyet hakkını ihlal ettiği sonu-
cuna ulaşmıştır.(GEMALMAZ, s. 654-655.)

19. AİHM’ in 13331/07 başvuru nolu 11 Ocak 2011 tarihli Ha-
kan ARI - Türkiye Davasında, İçel’de yerleşik bulunan ve tapu sicil
kaydına fidanlık olarak tescil edilen arazinin sahibi olan başvurucu,
2002 yılında Mersin Belediyesi’ne imar izni almak için başvuruda bu-
lunmuş anılan idarece imar planında söz konusu arazinin okul yapım
sahasına girdiği gerekçesiyle izin verilmemiş, iç hukuk yollarını tüke-
ten başvurucu AİHM’ e başvurmuştur. AİHM, “… başvurucunun mül-
kiyet hakkına yönelik müdahalenin 2002 yılından, yani imar izni ta-
lebinde bulunduğu 2011 yılına kadar devam etmesinin başvurucuyu,

390 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU