Page 69 - temel-haklar

Şöyleki...

32)1982 Anayasasının 2’nci maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti
sosyal bir hukuk devletidir. Hukuk devleti, hukukun egemen olduğu
ve vatandaşların hukuki güvenliğe sahip olduğu devlet olarak tanımla-
nabilir. Hukuki güvenlik ilkesi, hem idare hem de bireyler açısından,
hukuk normlarının belirli, kesin ve öngörülebilir olması, diğer ifadey-
le, herkesin bağlı olacağı hukuk kurallarını önceden bilmesi, tutum ve
davranışlarını ona göre düzene sokabilmesi anlamına gelmektedir..
33) Hukuk devletinin gereği olan hukuk güvenliğini sağlama yü-
kümlülüğü, kural olarak yasaların ve diğer hukuk normlarının geriye
yürütülmemesini gerekli kılmaktadır. Hukuki güvenlik ilkesi gereği,
herhangi bir yasa veya düzenleyici kural, hukuksal sonuçlarını yü-
rürlüğe girdiği tarihten sonrası için doğurmaya başlar. Bunun doğal
sonucu da, yasaların yürürlüğe girmelerinden önceki olayları et-
kilememeleri, yani geçmişe etkili olmamalarıdır. Türk hukukunda,
ceza hukuku dışındaki düzenlemelerde geriye yürümezlik ilkesinin
kabul edildiği anayasal bir ilke bulunmamakla birlikte; doktrinde ve
uygulamada geriye yürümezlik ilkesinin hukukun genel bir ilkesi
olduğu kabul edilmektedir.
34) Kanunlar için öngörülen geriye yürümezlik ilkesi, idari işlem-
lerin söz konusu olduğu tüm alanlarda da geçerlidir. Söz konusu ilke,
gerek yargısal kararlarla, gerekse öğretide kabul edilmiş bir idare hu-
kuku kuralıdır. Bu ilke gereğince idari işlemler yürürlüğe girdiği an-
dan başlayarak etkilerini doğurur. İster bireysel olsun, isterse düzen-
leyici nitelikte olsun, idari işlemler tesis edildikleri tarihten daha
eski bir tarihe yönelik olarak hüküm ve sonuç doğuramazlar. İdari
işlemlerin geriye yürümezliği hukuk devleti olmanın doğal ve zo-
runlu gereğidir.
35) Bununla birlikte; bazı istisnai durumlarda geriye yürümezlik
ilkesine aykırı olarak işlem tesis edilebilmektedir. Nitekim, kanun
koyucunun kanunla geçmişe etkili düzenlemeler yaparak idare-
nin geriye yürür işlemler yapmasına izin vermesi durumunda ya
da idari işlemin geri alınması, yargı organlarınca iptal kararı verilme-
si hallerinde, kolluk faaliyetleri çerçevesinde kişi güvenliği açısından
zorunlu hallerde vb. idari işlemler geriye yürütülebilmektedir. Ana-
yasa’nın 87. maddesinde belirtilen Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin

64 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU