Page 332 - yargi-ozel-raporu

sunduğu; tamamen gönüllülük esasına göre işlerlik kazanan ve Devlet
mahkemelerinde gerçekleşen yargılamaya göre seçimlik bir yol olarak
uygulama alanı bulan uyuşmazlık çözüm yolları bütünüdür” şeklinde
tanımlanabilir. 337

(610) Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri; uyuşmazlıkların çö-
zümünde mahkemeler tarafından yürütülen dava yoluna alternatif
olarak işleyen, genellikle tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin ka-
tılımını ve yardımını gerektiren usuller topluluğudur. Uyuşmaz-
338
lıkların çözümünde dava yolu yerine, alternatif uyuşmazlık çözüm
yollarının tercih edilmesi ve uzlaşmaya dayalı çözümlerin üretilme-
si, şüphesiz toplumsal barışın korunmasına ve yargının iş yükünün
azalmasına da yardımcı olacaktır.
339
(611) Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin ilk gelişim göster-
diği ülkelerin başında ABD gelmektedir. Özellikle küçük uyuşmaz-
lıklarda uzun zamandır uygulanan alternatif çözüm yöntemlerini
yargıçlar da teşvik etmektedir. ABD’de tahkikat aşamasına gelen da-
vaların toplam uyuşmazlıklara oranı % 10 dur. Diğer Anglosakson
ülkelerinde de alternatif çözüm yöntemleri hızla yayılmıştır. İngil-
tere’de özellikle komşuluk hukukundan ve aile hukukundan doğan
uyuşmazlıklarda arabuluculuk yöntemi sıklıkla uygulanmaktadır.
340
Yine Polonya’da idari uyuşmazlıkların çoğu mahkeme öncesi aşama-
da çözülmekte, sadece çok karmaşık nitelikte olan ve idari aşamada Bölüm 8 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları
çözülemeyen uyuşmazlıklar idare mahkemesine gelmektedir. Alter-
natif uyuşmazlık çözümünün sunduğu dostane çözüm imkânı, idare
ile vatandaşın mücadeleci bir usulde karşı karşıya gelmelerini önle-
diğinden idarenin vatandaş nezdinde saygınlığı korunmakta, ayrıca
341
daha demokratik ve katılımcı bir yönetim anlayışı sunmaktadır.

337 BULUR, Alper, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ve Arabuluculuk
Yöntemi, Ankara Barosu Dergisi, Sayı 4, Güz 2007, sf. 31.
338 ÖZBEK, Mustafa Serdar, İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargılama Dışı
Usuller, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.56, 2005, sf. 91.
339 BULUR, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ve Arabuluculuk Yöntemi,
sf. 32.
340 BULUR, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri ve Arabuluculuk Yöntemi,
sf. 34-35.
341 ÖZBEK, İdari Uyuşmazlıkların Çözümünde Yargılama Dışı Usuller (I), sf. 93.

305