Page 40 - yargi-ozel-raporu
P. 40
yürüterek kanun yollarına başvurma olarak tanımlanabilir. Soruş-
turma aşaması suç haberinin alınması ile başlayacak, iddianamenin
kabulü ile bitecektir. Kovuşturma aşaması ise iddianamenin kabulü
ile başlayacak, hüküm kesinleşinceye kadar sürecektir. Cumhuriyet
savcısı soruşturma aşamasında sanığın lehine ve aleyhine olabilecek
tüm delilleri toplar; topladığı bu delillerin tümünü değerlendirerek
sonuç çıkartır.
(12) Cumhuriyet savcılığı, ceza adalet sisteminde merkezi bir ko-
numa sahiptir. Doğrudan siyasi müdahaleden bağımsız, objektif bir
kurum olarak soruşturmaları kontrol etmek, mahkemeler nezdinde Bölüm 1 Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Ceza Yargılaması, Soruşturma ve Kovuşturma
dava açma konusunda karar vermek ve ilgili kişilerin yasal haklarının
dikkate alındığını gözetmek durumundadır. Bu durumda savcılığın
6
temel görevi, vatandaşların kişi özgürlüğü gibi temel haklarını gü-
vence altına almaktır.
(13) Cumhuriyet savcısı, Anayasada yer alan hukuk devleti ile te-
mel hak ve özgürlüklerin temelini teşkil eden ceza yargılaması işle-
mini oluştururken, işlemin yapılması ile sağlanması beklenen yarar
ve olası zarar arasında makul bir oranın bulunmasını; oransızlığın
bulunması durumunda ise işlemin yapılmamasını ifade eden oran-
lılık ilkesine uyup, yapacağı tüm işlemlerde delilleri de bu ilkenin
ışığında değerlendirmek zorundadır. Cumhuriyet savcısının görevi,
düzenlediği iddianame ile kamu yararını sağlamak ve açılan davada
mahkemesinden adil bir kararın çıkmasına hizmet etmektir. Savcılar,
toplumun genel çıkarı ile birey hak ve yararı arasındaki adil dengeyi
sağlamaya çalışmakla yükümlüdür.
(14) Kıta Avrupası hukukunda örneğin, Fransa ve İtalya’da olduğu
gibi savcılar çoğunlukla yargı erkinin bir parçasıdır. Bu ülkelerde
savcıların tarafsız olarak görülmesi soruşturmacı geleneğine uygun
olmakla beraber, savcılar soruşturmalarda kamu yararına sorumlu-
luk alırlar.
6 16 Ekim 2000 tarihinde Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafından kabul
edilen “ceza adaleti sisteminde savcının rolü” hakkındaki Rec (2000) 18 sayılı
Tavsiye Kararı.
13