Page 43 - yargi-ozel-raporu

istinafın yanında mahkeme ve savcılıkların kuruluşunu, Cumhuriyet
savcılarının görevlerini de düzenlemektedir. 5235 sayılı Kanunun 16
ve 21 inci maddeleri Cumhuriyet başsavcılığının teşkilatlanmasını
ve Cumhuriyet savcısının yetkilerini öngörmektedir.

(21) Cumhuriyet savcılığı kurumunun ilk derece adli yargı yerle-
rinde teşkilatlanması, Cumhuriyet başsavcılığı bünyesinde mümkün
olabilmektedir. 5235 sayılı Kanunda, mahkeme bulunan her il ve
ilçede, o il ya da ilçenin adı ile anılan başsavcılık teşkilatının kurul-
ması öngörülmüştür. Anılan Kanun gereği başsavcılık teşkilatı, ağır
ceza ve asliye ceza başsavcılığı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Ağır
ceza başsavcılarının, ağır ceza mahkemesinin görev alanındaki diğer
asliye ceza başsavcıları, başsavcı vekilleri, Cumhuriyet savcıları ve
bağlı birimler üzerinde denetim ve gözetim yetkisi bulunmaktadır.
Anılan Kanunun Cumhuriyet savcısının görevlerini tanımladığı 20
nci maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen “Cumhuriyet başsavcısı
tarafından verilen adlî ve idarî görevleri yerine getirmek” hükmü ile
Cumhuriyet savcılarının Cumhuriyet başsavcısı tarafından verilen
idari ve adli işleri yürüteceği düzenlenmiştir. Kanuni düzenlemeden
de anlaşılacağı üzere, gözetim ve denetim yetkisi, Cumhuriyet savcı-
larının adli görevlerini de kapsamaktadır.

(22) Asliye ceza başsavcısı ise, sadece asliye ceza mahkemesinin yetki
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
alanında görev yapan Cumhuriyet savcıları, personel ve bağlı birim-
ler üzerinde denetim ve gözetim yetkisini haizdir. Bununla beraber
ağır ceza Cumhuriyet başsavcısının gözetim ve denetim yetkisi, hem
asliye ceza başsavcısı hem de diğer adli-idari görevli personel üzerin-
de devam etmektedir. Kanunun 16 ve 19 uncu maddelerinde yer
alan düzenlemeye göre, HSYK tarafından gerekli görülmesi halinde
Cumhuriyet başsavcısına yardımcı olmak üzere Cumhuriyet başsavcı
vekili/vekillerinin görevlendirilebileceği de hüküm altına alınmıştır.
Cumhuriyet başsavcı vekili/vekilleri, başsavcı tarafından verilen işle-
ri yapmak, ona bilgi vermek ve yokluğunda onu temsil etmek gibi
Cumhuriyet savcısının görevlerine ek yükümlülükleri mevcuttur.

(23) Savcılık makamının başında bulunan başsavcılık kurumu da
tarafsız soruşturmanın önünde bir engel olarak görülmemelidir.
Başsavcıların hukuk sistemimizdeki temel yeri ve görevi, savcılarca

16