Page 516 - yargi-ozel-raporu
P. 516
üzerindeki gözetim ve denetim yetkisinin bağımsız ve tarafsız soruş-
turmaya engel teşkil edip etmediği noktasında toplanmaktadır.
Cumhuriyet başsavcıları, bağımsız ve tarafsız bir soruşturmanın
önünde engel olarak görülmemelidir. Cumhuriyet başsavcısı, ta-
rafsız bir soruşturmanın yapılamayacağı ve soruşturmada açık-
ça hukuka ve kanuna aykırılıklar gördüğü hallerde, soruşturma
evrakını gözetim görevi gereği, makul ve mantıklı gerekçelerle
ilgili savcıdan alabilmeli, dosyayı kendisi veya uygun göreceği
bir başka Cumhuriyet savcısına verebilmelidir. Başsavcılar, önce-
likle savcılar arasında adil bir işbölümü yapıp, savcıların soruş-
turmalarını hukuka, kanuna, usule, insan haklarına, hukukun
genel ilkelerine uygun yapıp yapmadıklarını takiple yükümlü
olmalıdırlar.
3- Adli soruşturmaların kalitesinin artırılabilmesi ve kolluk bazında
cezasızlık sorununun giderilebilmesi açısından uluslararası standart-
lara uygun, mümkünse hukuk eğitimi almış, kanunları ve suçun un-
surlarını iyi bilen, suç ve suçlu psikolojisinden anlayan ve donanımlı
unsurlardan oluşan “adli kolluk teşkilatı”nın kurulmasının gecikti-
rilmesi ceza soruşturmasının en önemli sorunlarından biridir.
Soruşturmanın asıl yetkili ve görevlisi Cumhuriyet başsavcı-
sı veya Cumhuriyet savcısıdır. Bu doğrultuda, halen yetersiz ve
şekli mahiyetteki adli kolluk yerine, Adalet Bakanlığı ile İçişleri
Bakanlığı yetkilileri birlikte hareket ederek ortak bir karara va-
rıp gerçek anlamda adli kolluk teşkilatını ivedi olarak kurmaya
çalışmalıdır. Ayrıca, mevcut sistemdeki uygulamada yürütme
organına bağlı bulunan emniyet birimlerinin siyasi etkileşim-
den uzak, Cumhuriyet savcısı ve gerektiğinde adli makamların
talimatı doğrultusunda hizmet sunmasının koşulları ivedi iyileş- Sonuç, Değerlendirme İle Sorunlara Yönelik Tespit ve Çözüm Önerileri
tirilmelidir. Kolluk, Cumhuriyet savcısının talimatında belirt-
tiği hususlara ilişkin olarak soruşturmaya katkı sunmalıdır. Bu
konudaki eksiklik, hata ve eleştirileri asgariye indirebilmek için
Cumhuriyet savcısı, soruşturmanın mahiyetine göre genel kol-
luktan da yardım isteyebilmeli; yetkili makam, bu isteği objektif
olarak değerlendirip yerine getirmelidir.
489