Page 172 - 2017-yıllık-rapor-SON-PDF

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

gerekli ve yeterli bilgilendirmelerin zamanında yapılmaması gibi hatalı ve/veya
eksik bilgiden kaynaklanan şikâyetler ağırlıkta olup bu çerçevede sosyal güvenlik
alanında bazı dosyalar ilgili idarelerle iletişime geçilerek dostane çözüm yoluyla
sonuçlandırılabilirken diğerlerinde hatalı bilgiler nedeniyle işlem tesisi mümkün
olmadığından dostane çözüm yöntemine başvurulamamakta ve incelemeye
geçilmektedir.
Sosyal güvenlik alanında başvuru yoğunluğunun en önemli nedenini sosyal güvenlik
konusunda bireylerin tabi oldukları mevzuat ve sosyal güvenlik hakları çerçevesinde
uygulama hakkında idarece yeterince bilgilendirilmemeleri oluşturmaktadır. Bu
şekilde bilgi eksikliğinden kaynaklanan başvurularda başvuranlar mağduriyetlerinin
giderilmesi amacıyla geçmişe yönelik işlem tesisi talep etmekte ise de bu tür hak
kayıplarının güncel olarak telafisi mümkün olmamaktadır. Benzer nitelikteki
mağduriyetlerin ortadan kaldırılması amacıyla sosyal güvenlik kurumunun, hakları
konusunda vatandaşları daha etkili bir şekilde bilgilendirmesi için gerekli tedbirleri
almasına ve yeni yöntemler geliştirmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

2017 yılında çalışma ve sosyal güvenlik alanında başvuruların bir kısmının, yaşlılık
ve ölüm sigortaları kapsamında kişilere bağlanan gelir ve aylıkların sonradan tespit
edilen sebeplerle geçmişe etkili olarak iptaline ilişkin olduğu, bu durumun kişilerin
hem mevcut aylıklarını kaybetmeleri hem de geçmiş döneme ilişkin tahsil ettikleri
aylıklarının iadesi anlamına geldiği, diğer yandan ileri yaşlardaki sigortalıların çalışma
hayatına tekrar katılamamaları sonucunda sosyal güvenlik sistemi dışına itilmeleri
anlamına geldiği görülmektedir.

Son dönemde kamuoyunda sıklıkla gündeme gelen aylık kesme ve borç çıkarma
işlemlerine esas mağduriyetler dikkate alınarak aylık kesme ve borç çıkarma
işlemlerinin borçlanma, karışan hizmetlerin tespiti vb. tüm seçenekler tüketildikten
sonra son çare olarak tesis edilmesinin bu tür mağduriyetlerin önüne geçeceği
değerlendirilmektedir.

Bu sebeple aylık kesme işlemlerinde idarenin, azami ölçüde titiz ve hassas davranması,
sigortalıları sistem dışına itecek sonuçlar doğurabilecek işlemler açısından ise
öncelikle somut olayda kişinin durumunu değerlendirerek varsa telafi edici işlemlere
kişiyi yönlendirmesi suretiyle hak sahibini sistem dışına çıkarmaktan imtina etmesi
beklenmektedir.

Sosyal güvenlik alanındaki başvurularda genellikle karşılaşılan diğer bir ortak noktayı,
vatandaşların sosyal güvenlik kurumları tarafından şifahen ve çoğu kez iyiniyetli
olmakla beraber yanlış yönlendirilmeleri sonucunda, beklenti yaratılmasına rağmen
hakların tesis edilememesi nedeniyle yaşanan mağduriyetler oluşturmaktadır.

172 2017 YILLIK RAPOR