Page 178 - 2019 Yıllık Rapor web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

hem de iyi yönetim ilkeleriyle olan ilişkisine ışık tutulmak istenmiştir. İdari faaliyetlerin
hukuki denetiminin yanı sıra hakkaniyet ve hatta iyi yönetim ilkeleri yönünden
denetiminin yapılmasıyla, vatandaşların daha iyi hizmet alması, şeffaf, hesap verebilir
bir idarenin oluşması ve devlet kurumlarına olan güvenin artmasına katkı sağlanacağı
muhakkaktır. Dolayısıyla kamu denetçisine başvuru hakkı ile Kamu Denetçiliği Kurumu
faaliyetlerinin, Türk kamu yönetimindeki iyi yönetim uygulamalarını yaygınlaştırıcı bir
yönünün bulunduğu kabul edilmelidir.
Bu bağlamda Kurum, Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun Uygulanmasına
İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “İyi yönetim ilkeleri” başlıklı 6 ncı
maddesindeki, “Kurum, inceleme ve araştırma yaparken idarenin, insan haklarına dayalı
adalet anlayışı içinde; kanunlara uygunluk, ayrımcılığın önlenmesi, ölçülülük, yetkinin
kötüye kullanılmaması, eşitlik, tarafsızlık, dürüstlük, nezaket, şeffaflık, hesap verilebilirlik,
haklı beklentiye uygunluk, kazanılmış hakların korunması, dinlenilme hakkı, savunma
hakkı, bilgi edinme hakkı, makul sürede karar verme, kararların gerekçeli olması, karara
karşı başvuru yollarının gösterilmesi, kararın geciktirilmeksizin bildirilmesi, kişisel verilerin
korunması gibi iyi yönetim ilkelerine uygun işlem ve eylem ile tutum veya davranışta
bulunup bulunmadığını gözetir ve iyi yönetim ilkelerine uyar” hükmü uyarınca, başvuru
üzerine yaptığı inceleme ve araştırmalarda bahse konu ilkeler yönünden idarenin eylem
işlem, tutum ve davranışlarını ele almaktadır. Bazı kararlarında hukuk ve hakkaniyet
yönünden bir aykırılık tespiti yapılmasa dahi iyi yönetim ilkelerine ilişkin tespitlerle
idarelere önerilerde bulunulabilmektedir. Konuyla ilgili ayrıntılı açıklama, analiz, örnek
kararlar ve değerlendirmelere 2019 Yılı Teması bölümünde yer verilmiştir.
7.2.3 MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ ÖNERİLERİMİZLE GERÇEKLEŞEN KATKI
Hukuka, insan haklarına dayalı adalet anlayışına ve hakkaniyete dayalı olarak
çalışan Kamu Denetçiliği Kurumu; idarenin hizmet kalitesinin yükseltilmesine, iyi
yönetim ilkelerinin yerleşmesine, insan haklarının gelişmesine, hukukun üstünlüğünün
sağlanmasına, hak arama kültürünün yaygınlaşmasına ve şeffaf, hesap verebilir insan
odaklı bir idarenin oluşmasına katkı sağlamaya çalışmaktadır.

Kamu Denetçiliği Kurumu yapılan başvuruları incelerken aynı zamanda uygulamadaki
sorun alanlarını ve mevzuattaki hukuka aykırılıkları tespit etmekte, böylece ileride
yaşanması muhtemel hukuki aykırılıklar, hak ihlalleri veya hakkaniyetsiz uygulamaların
engellenmesi adına mevzuat değişikliği önerilerinde bulunabilmektedir. Bu noktada,
Kurumun amacı bireysel hukuka veya hakkaniyete aykırılıkların giderilmesi olduğu
kadar benzer durumda olan bireylere yönelik ihlallerin önlenmesini sağlamaktır.
Kurum, kimi zaman normlar hiyerarşisine aykırılığa kimi zaman toplumsal ihtiyaçlara
cevap vermeyen mevzuatın güncellenmesi gereksinimine kimi zaman ise, hakkaniyete
aykırılık içeren durumların düzeltilmesi gerekliliğine dayanarak mevzuat değişikliğini
içeren önerilerde bulunmaktadır. Böylece idarenin hukuka ve hakkaniyete uygun bir
şekilde işleyişine katkıda bulunmaya çalışılmaktadır.

2019 YILLIK RAPOR 177