Page 372 - 2021 Yıllık Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Yine belediyelerce altyapı hizmetleri karşılığında yol harcamalarına katılma payı,
kanalizasyon harcamalarına katılma payı ve su tesisleri harcamalarına katılma payı adı
altında katılım payları tahsil edilmektedir.
Ayrıca taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle değerlendirilmesinden elde
edilen gelirler, belediyelerin meclisleri tarafından belirlenecek tarifeler doğrultusunda
tahsil edilen hizmet karşılığı ücretler, faiz ve ceza gelirleri, bağışlar ile her türlü girişim,
iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanan gelirler de belediyelerin gelir kaynakları arasında
yer almaktadır.
Bir diğer mahalli idare olan il özel idarelerinin gelirleri ise, 5302 sayılı İl Özel İdaresi
Kanunu’nun 42 nci maddesinde sayılan gelirlerden oluşmaktadır. Bu gelirler, kanunlarla
gösterilen iş yeri açma ve çalışma ruhsat harcı, kaynak suları harcı, iskele resmi, çeltik
resmi, taş ocakları resim ve harçları ve maden ocağı ruhsat harcı gibi il özel idaresi vergi,
resim, harç, katılma payları ile 3194 sayılı İmar Kanunu gereğince tahsili öngörülen
gelirler (harçlar), genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılacak paylar, genel ve özel bütçeli
idarelerden yapılacak ödemeler, taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle
değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler, il genel meclisi tarafından belirlenecek
tarifelere göre tahsil edilecek hizmet karşılığı ücretler, faiz ve ceza gelirleri, bağışlar, her
türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığında sağlanacak gelirler ile diğer gelirlerden
oluşmaktadır.
Kurumumuza bu alanda yapılan başvurular ağırlıklı olarak belediyelerce tahsil edilen
“emlak vergisi”, 253 “çevre temizlik vergisi”, “ilan ve reklam vergisi” gibi vergiler, “işgaliye
harcı”, “plan tadilat harcı” gibi harçlar,‘, “yol, kanalizasyon ve su harcamalarına katılma
payları”, “stabilize yol teknik altyapı bedeli”, “evsel katı atık bedeli”, “kanal kotu bedeli”,
“şube yolu bedeli”, “vidanjör ücreti” gibi bedeller (ücretler) ile belediyeler tarafından
ilgili mevzuat kapsamında haksız yere kesildiği iddia edilen para cezalarının iptali
konularında olmuştur.
7.14.4.1 Emlak Vergisi Muafiyet ve İstisnaları

5393 sayılı Kanun’un 59 uncu maddesinin birinci fıkrasında, belediyelerin gelirlerinin
neler olduğu belirlenmiş ve söz konusu maddenin ikinci fıkrasında “Büyükşehir
belediyelerinde büyükşehir sınırları ve mücavir alanları içinde belediyelerince tahsil edilen
emlak vergisi tutarının tamamı ilgili ilçe ve ilk kademe belediyeleri tarafından alınır.
Bunlardan büyükşehir belediyesine veya özel idareye ayrıca pay kesilmez” hükmüne yer
verilmiştir.

253 Belediyelerce tahsil edilen vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklere ilişkin olarak
2021 yılında yapılan şikâyet başvurularının yaklaşık % 80’ini belediyelerce tahsil edilen emlak
vergileri oluşturmaktadır.

2021 YILLIK RAPOR 371