Page 166 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

tutuklu ve hükümlülerin aile birliğinin ve iletişiminin sağlanmasına yönelik talepleri
KDK tarafından incelenmekte ve tavsiye kararları verilmektedir.

Kurumumuz bu tür başvurularla ilgili olarak incelemesinde; idarelerin hükümlülerin
insan onuruna yaraşan maddî ve manevî koşullar altında cezalarını çekmesini temin
etme yükümlülüğünün bulunduğu, bu kapsamda aile hayatına saygı gösterme hakkının
ve çocuğun yüksek yararının korunması için gerekli tedbirlerin alınması gerektiği, ayrıca
farklı illerde bulunan ceza infaz kurumlarında kalan eşlerin, hem birbirleri ile iletişim
yönünden hem de aileleri ile iletişim yönünden, diğer mahpuslara oranla son derece
dezavantajlı oldukları hususuna vurgu yapmaktadır.
Bu çerçevede, devletin, hükümlü ve tutukluların özellikle yakın derecedeki aile
bireyleriyle temasını devam ettirecek önlemleri alması yönünde pozitif yükümlülüğünün
olduğu husus KDK tarafından idareye hatırlatılarak, aile hayatına saygı hakkının
gereklerinin mümkün olan ilk fırsatta yerine getirilmesi ve çocuk-ebeveyn bağının
devamının sağlanması yönünde idareye tavsiyelerde bulunmaktadır. 11
7.1.1.4.3 Eğitim Nedeniyle Nakil Talepleri

Ceza infaz kurumunda barındırılan hükümlü ve tutukluların bir diğer nakil gerekçesi,
eğitim nedeniyledir. 5275 sayılı Kanunun 53-58’inci maddelerinde “Hükümlülerin
nakilleri” başlığı altında, nakile ilişkin hükümler düzenlenmiş, 54'üncü maddede
“Kendi istekleri ile nakil” şartları düzenlenmiştir. 5275 sayılı Kanun, ilgili Yönetmelik
ve 167 sayılı Genelge hükümlülerin, eğitim-öğretim nedeniyle başka ceza infaz
kurumlarına yerleştirilmelerine yönelik emredici bir hüküm içermemektedir. Buna
karşılık 5275 sayılı Kanun, ilgili Yönetmelik ve 167 sayılı Genelge’de, “Kendi istekleri ile
nakil” hükmü kapsamında, maddede düzenlenen şartlar mevcut olduğu takdirde naklin
mümkün olduğu düzenlenmiştir.

Anayasa’nın 42’nci maddesinin birinci fıkrasında “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından
yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir.”
Hükmü yer almaktadır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ek Türkiye’nin taraf
olduğu 1 No.lu Protokol’ün 2’nci maddesinde ise “Hiç kimse eğitim hakkından yoksun
bırakılamaz.” denmektedir.

Mahkûmlar, Anayasa’nın 19’uncu maddesi kapsamında hukuka uygun “bir mahkûmiyet
kararına bağlı olarak tutma” şeklinde değerlendirilebilecek kişi özgürlüğü ve güvenliği
hakkı dışında Anayasa›nın ve Sözleşme›nin ortak alanı kapsamında kalan temel hak ve
hürriyetlerin tamamına genel olarak sahiptirler. 12

11 2021/17314 numaralı başvuru hakkında verilen 03.01.2022 tarihli Tavsiye Kararı, 2021/15148 numaralı
başvuru hakkında verilen 03.02.2022 tarihli Kısmen Tavsiye Kısmen Ret Kararı, 2022/2564 numaralı
başvuru hakkında verilen 01.06.2022 tarihli Tavsiye Kararı, 2022/7144 numaralı başvuru hakkında verilen
19.08.2022 tarihli Tavsiye Kararı, 2022/3269 numaralı başvuru hakkında verilen 25.08.2022 tarihli Tavsiye
Kararı
12 Hirst/Birleşik Krallık, B.No. 74025/01, 06.10.2005

2022 YILLIK RAPOR 165