Page 187 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun
özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım
ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır. Hâkim, istem hâlinde irat
biçiminde ödenmesine karar verilen bu giderlerin gelecek yıllarda tarafların sosyal ve
ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.”
Çocuk ile kişisel ilişkinin çerçevesi ise adı geçen Kanun’un ilerleyen maddelerinde
belirlenmiştir. Buna göre;
“I. Ana ve baba ile
Madde 323- Ana ve babadan her biri, velâyeti altında bulunmayan veya kendisine
bırakılmayan çocuk ile uygun kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkına sahiptir.
Madde 324- Ana ve babadan her biri, diğerinin çocuk ile kişisel ilişkisini zedelemekten,
çocuğun eğitilmesi ve yetiştirilmesini engellemekten kaçınmakla yükümlüdür.
Kişisel ilişki sebebiyle çocuğun huzuru tehlikeye girer veya ana ve baba bu haklarını
birinci fıkrada öngörülen yükümlülüklerine aykırı olarak kullanırlar veya çocuk ile
ciddî olarak ilgilenmezler ya da diğer önemli sebepler varsa, kişisel ilişki kurma hakkı
reddedilebilir veya kendilerinden alınabilir.

Madde 325- Olağanüstü hâller mevcutsa, çocuğun menfaatine uygun düştüğü ölçüde
çocuk ile kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkı diğer kişilere, özellikle hısımlarına da
tanınabilir.

Ana ve baba için öngörülen sınırlamalar üçüncü kişiler için kıyas yoluyla uygulanır.

Madde 326- Kişisel ilişki kurulmasıyla ilgili bütün düzenlemelerde çocuğun oturduğu
yer mahkemesi de yetkilidir.

Boşanmaya ve evlilik birliğinin korunmasına ilişkin yetki kuralları saklıdır.

Çocuk ile kişisel ilişkiye yönelik bir düzenleme yapılıncaya kadar, velâyet hakkına
sahip veya çocuk kendisine bırakılmış kişinin rızası dışında kişisel ilişki kurulamaz.”
şeklindedir.

Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nun “Bağımsızlık, teminat ve ödevler” başlıklı 4'üncü
maddesinin birinci fıkrasında; “Hâkimler mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik
teminatı esaslarına göre görev yaparlar. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi, yargı
yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez, genelge
gönderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.” hükmü yer almaktadır.

Bu kapsamda, Kurumumuza çocuk teslimine ilişkin olarak yapılan bazı başvurularda
çocuğun velayetine sahip eşin tutumu ile ilgili olduğu görüldüğünden ve söz konusu eşin
“idare” tanımına girmeyen gerçek kişi olduğu tespit edildiğinden, yukarıda yer verilen
ilgili mevzuatı gereğince “Kurumun görev alanına girmeyen” başvurunun incelenmesine
imkân bulunmamaktadır. İlaveten çocuk ile kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi veya

186 2022 YILLIK RAPOR