Page 184 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

ilkesi gereği kolluk yetkileri çeşitli sınırlamalara ve denetime tabidir ve bu sınırlamaların
ve denetimin özünde insan hakları kavramı yer almaktadır.
Ülkemizde idari kolluk, kamu düzenini korumak, bozulan kamu düzenini yeniden
tesis etmek ve bu maksatla ilgili mevzuat çerçevesinde her türlü tedbiri almakla yetkili
ve görevlidir. Adli kolluk ise, kamu düzenini bozan ve suç sayılan eylemlerin işlenmesi
durumunda suç faillerini ve suça ait delilleri araştırıp bulmak ve adli makamlara teslim
etmekle görevli olan kolluktur.
Kolluk kuvvetlerinin faaliyetleri kapsamında KDK’ya 2022 yılında; trafik idari
para cezaları, trafik güvenliği, özel güvenlik görevlisi kimlik kartlarının verilmesi,
yenilenmesi ve iptali konusundaki iş ve işlemler, silah ruhsatına ilişkin işlemler, sürücü
belgesiyle ilgili işlemler, fahri trafik müfettişliği, genel asayişin sağlanmasında kolluğun
faaliyetleri gibi konularda başvurular gelmiştir.
7.1.5.1 Özel Güvenlik Görevlisi Kimlik Kartı
Önceki yıllarda olduğu gibi özel güvenlik görevlisi kimlik kartlarının verilmesi talepli
başvurular KDK’ya gelmektedir.
Bilindiği üzere, özel güvenlik görevlilerinde aranacak şartlar 5188 sayılı Özel
Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ile Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’un
Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’te düzenlenmiştir. Anılan Kanun’un 10’uncu
maddesinde, “güvenlik soruşturması olumlu olmak” özel güvenlik görevlilerinde aranacak
şartlar arasında sayılmıştır. Yine aynı Kanun’un 11’inci maddesinde, özel güvenlik
görevlisi olarak istihdam edilecekler hakkında valilikçe güvenlik soruşturması ve arşiv
araştırması yapılacağı, ayrıca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının her kimlik
verilmesi veya ihtiyaç duyulması halinde yenileneceği düzenlenmiştir.

Öte yandan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının; nasıl ve kimler hakkında
yapılacağına, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğuna,
araştırma sonucunda elde edilecek verilerin ne şekilde kullanılacağına ve bu
bilgilerin değerlendirilmesine ilişkin hususlar 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve
Arşiv Araştırması Kanunu’nda düzenleme altına alınmıştır. Aynı Kanun’un 7’nci
maddesinde, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin
değerlendirilmesi amacıyla Değerlendirme Komisyonu kurulacağı ve Değerlendirme
Komisyonunun kendisine iletilen verilere ilişkin nesnel ve gerekçeli değerlendirmelerini
yazılı olarak atamaya yetkili amire sunacağı belirtilmiştir. Bu bağlamda güvenlik
soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin olumlu ya da olumsuz
olarak değerlendirilmesi konusunda, Değerlendirme Komisyonu tarafından takdir
yetkisinin kullanıldığı anlaşılmaktadır. Ancak bu takdir yetkisinin hukukun çizdiği
çerçevede yerinde kullanılması gerekmektedir. Özellikle takdir yetkisinin yeterli bir
gerekçe ortaya konulmadan kullanılması hukuka ayrıklığa neden olacaktır. Nitekim
özel güvenlik görevlisi kimlik kartı ve çalışma izni düzenlenmesi için hakkında yapılan
güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunun olumlu olarak değerlendirilmesi
talepli başvuruyla ilgili olarak KDK yaptığı incelemelerde takdir yetkisinin yerinde
kullanılmadığına vurgu yaparak idareye tavsiyede bulunmuştur. 36

36 2022/7313 numaralı başvuru hakkında verilen 21.10.2022 tarihli Tavsiye Kararı
2022 YILLIK RAPOR 183