Page 481 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

üst soyuna ilişkin aile kütüklerinde yer alan kayıtların ve belgelerin tarafına verilmesinin
sağlanması, 353 uluslararası aile cüzdanın yenilenmesi, 354 nüfus hizmetlerine ilişkin
olarak e-devlet ortamında yaşanan sorunlar gibi talepler incelenmiştir.
Nüfus hizmetlerine ilişkin olarak; 2022/3662 Şikâyet No.lu ve yabancı uyruklu eşi ile
Türkiye’de evlenen, ancak bir süre sonra yabancı uyruklu eşinin ülkesinde anlaşmalı olarak
boşanan şikâyetçinin, boşanmayı tescil ettirmek için yabancı ülkenin mahkeme kararı
ile birlikte o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğuna başvurusu üzerine yapılan
incelemelerde Türkiye’de eski eş ile ilgili isim hatası olduğunu öğrenmesi ve sonrasında
söz konusu hatayı düzelttirmek için evlendiği yerdeki nüfus müdürlüğüne yapmış olduğu
başvurusuna herhangi bir dönüş alamaması üzerine Kurumumuza yapmış olduğu
başvurusuna ilişkin verilen 14.03.2022 tarihli Gönderme Kararı sonrasında NVİ
Genel Müdürlüğünün şikâyetçinin boşandığı eşinin nüfus kayıtlarının düzeltildiği
bilgisini vermiş olması çözülmüş başvurulara örnek teşkil etmektedir.
7.16.1.1 Adres Kaydı Bildirimi

Adres değişikliği olarak da adlandırılan ikametgâh değişikliği, hemen herkesin hayatının
bir döneminde farklı bir şehire ya da bulunduğu şehir içinde farklı bir yere taşınması
nedeniyle karşılaştığı bir durumdur.

Türk Medeni Kanunun 19’uncu maddesinde yerleşim yerinin bir kimsenin sürekli
kalma niyetiyle oturduğu yer olduğu, bir kimsenin aynı zamanda birden çok yerleşim
yerinin olamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Bir şehire veya şehir içinde başka bir yere taşınılması durumunda ikametgâh
değişikliğinin Nüfus Müdürlüklerine bildirilmesi zorunludur.

Nitekim 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun “Bildirim yükümlülüğü ve süresi”
başlıklı 50’nci maddesinde, adres bildiriminde kişilerin yazılı beyanının esas alınacağı,
bildirimin şahsen veya güvenli elektronik imza ile nüfus müdürlüklerine veya dış
temsilciliklere yapılacağı, bildirimin yirmi iş günü içinde yapılmasının zorunlu olduğu
ve yerleşim yeri ve diğer adresi aynı olan ailenin ergin fertlerinin birbirlerinin yerine
adres beyanında bulunabileceği, beyanda şüphe duyulması hâlinde kişinin beyanını
teyit eden bilgi ve belgelerin istenebileceği kuralına yer verildiği; ilgili Kanun’un
“Beyanda şüphe” başlıklı 60’ıncı maddesinde, nüfus olayları ve adres ile ilgili beyanlarda
şüpheye düşülmesi halinde mülkî idare amirinin emri ile kolluk makamları tarafından
gerekli soruşturma ve incelemeler yapılarak nüfus müdürlüğüne bildirileceği hükmüne
yer verildiği; mevzuatta gerçeğe aykırı beyanda bulunma durumu için ayrı bir yaptırıma
yer verildiği, buna göre, Kanun’un “Gerçek dışı beyan” başlıklı 67’nci maddesinde,
herhangi bir işlem sebebiyle nüfus müdürlüğüne gerçek dışı beyanda bulunanlar,
bunlara tanıklık edenler ile adrese ilişkin yükümlülükleri yerine getirmeyen ve yasaklara
aykırı hareket eden kamu görevlileri için hapis cezası ve ayrıca “İdarî para cezaları”

353 2022/7183 numaralı başvuru hakkında verilen 06.06.2022 tarihli Gönderme Kararı
354 2021/18081 numaralı başvuru hakkında verilen 30.11.2021 tarihli Gönderme Kararı

480 2022 YILLIK RAPOR