Page 483 - 2022-Yillik-Rapor-web

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

içerisindeki tüm kişilerin insan onuruna yaraşır bir yaşam sürmesini temin etmek
devletin Anayasal bir yükümlülüğü olduğu kadar insan olmanın da verdiği bir haktır.

Bu anlamda, Kurumumuza yalnızca Türk vatandaşları değil; idarenin işlem, eylem,
tutum ve davranışı ile ilgili şikâyeti bulunan yabancılar da başvuruda bulunabilmektedir.
Böylelikle göçmenler, sığınmacılar, mülteciler ve yabancılar için de Kamu Denetçiliği
Kurumu bir hak arama kurumu olarak varlığını sürdürmektedir.

Bu anlamda, 2022 yılında; yabancı ve yabancı yakınları tarafından Kurumumuza
yapılan başvurulara bakıldığında; pasaport işlemleri ile pasaport almayı engelleyen
şerhlerin kaldırılması ile üst soyu Türk vatandaşlığına geçmiş olan kişilerin üst
soylarının Türk vatandaşlığına geçmeden önceki isimlerini gösteren isim denklik
belgesinin verilmesi, 356 yabancıların Türkiye’ye girişleri, çıkışları, ikamet izin belgeleri,
Türkiye’den kendisi ve ailesi için koruma talep eden yabancılara sağlanacak korumanın
kapsamı ve uygulanması, aile birleşimi yapılması, Türk vatandaşlığının kazanılmasına
yönelik olarak yapılan başvuruların sonuçlanmaması, başvuru sürecinin uzaması, Türk
vatandaşlığı kazanan kişinin çocuklarına da vatandaşlık verilmesi ve çocuklarının nüfus
tescil işlemlerinin yapılması, geri gönderme merkezlerinde yaşanılan sorunlar ve sınır
dışı edilme işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklar hususlarında olduğu görülmektedir.
7.16.2.1 Vatandaşlık Hizmetleri

Yukarıda yer verildiği gibi vatandaşların hizmetlerine ilişkin başvuruların çoğunluğunu,
Türk vatandaşlığının kazanılmasına yönelik olarak yapılan başvuruların sonuçlanmaması,
başvuru sürecinin uzaması, Türk vatandaşlığı kazanan kişinin çocuklarına da vatandaşlık
verilmesi ve çocuklarının nüfus tescil işlemlerinin yapılması, pasaport işlemleri ile
pasaport almayı engelleyen şerhlerin kaldırılması ile üst soyu Türk vatandaşlığına geçmiş
olan kişilerin üst soylarının Türk vatandaşlığına geçmeden önceki isimlerini gösteren
isim denklik belgesinin verilmesi, oluşturmaktadır.
7.16.2.1.1 Vatandaşlık Başvuruları

Vatandaşlık hizmetleri alanındaki şikâyet başvuruları incelendiğinde, şikâyet
başvurularının çoğunlukla vatandaşlık başvuru sonuçlarının gecikmesinden
kaynaklandığı veya süreç hakkında bilgi almak ya da vatandaşlık başvuru sürecinin
hızlandırılmak adına Kurumumuza müracaat edildiği görülmüştür.
Vatandaşlığı, belirli bir devlet ile kişi arasında karşılıklı hakların ve yükümlülüklerin
düzenlendiği hukuksal bir bağ olarak tanımlamak mümkündür. Her şeyden önce insan
hakkı olan vatandaşlık bağının, bir takım hukuki sonuçları bulunmaktadır. Diğer
bir ifadeyle, vatandaş olunmakla kişiler üzerine kimi sorumluluklar da yüklendiği
gibi bir devletin vatandaşı olmakla ayrıcalıklar, haklar da elde edilir. Örneğin;
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda seçme, seçilme, siyasi faaliyette bulunma, kamu
hizmetlerinde çalışma, cumhurbaşkanı olma, vergi verme, sınır dışı edilmeme,
diplomatik korunma gibi haklar sadece Türk vatandaşlarına tanınmıştır.

356 2022/1228 numaralı başvuru hakkında verilen 02.02.2022 tarihli Gönderme Kararı

482 2022 YILLIK RAPOR