Page 330 - KDK-2016-YILLIK-RAPORU

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11/c ve 32/ç maddesi hükümleri ile kanun koyucunun
mülki amirlerin görev yaptıkları mahallerde kamu düzeni ve güvenliğinin sağlanması
için “gereken karar ve tedbirleri” alabileceğinin düzenlendiği, bu karar ve tedbirlerin
ne olabileceğini tek tek sayma, belirleme yoluna gidilmediği, idareye somut olayların
koşullarına uygun olarak hareket etme konusunda bir takdir yetkisi tanındığı, her
ne kadar 5442 sayılı Kanun ile mülki amirlere kamu düzeni ve güvenliğinin tesisi
için gereken tüm tedbir ve kararları alma yetkisi verilirken kanun metninde lafzen
“sokağa çıkma yasağı”na yer verilmemişse de özellikle “gereken karar ve tedbirler”
ibaresinin, sokağa çıkma yasağı da dâhil diğer tüm önleyici kolluk tedbirlerini de
kapsayacağı sonucuna varılarak mülki amirler tarafından alınan sokağa çıkma yasağı
kararlarının hukuki dayanaktan yoksun olmadığı tespit edilmiştir.

Bununla birlikte, 5442 sayılı Kanunun ilgili maddelerinde yapılacak bir düzenleme ile
mülki amirler tarafından alınacak “gereken karar ve tedbirler” arasında “sokağa çıkma
yasağı” ibaresine yer verilmesinin, bu kararların hangi sürelerle ilan edilebileceğinin ve
gözden geçirilme koşullarının yasal düzenleme altına alınmasının, hukuki belirlilik,
öngörülebilirlik ve iyi yönetim ilkeleri gereği olduğu ve bireyi kamu otoritesinin
olası keyfi uygulamalarına karşı koruyacağı sonucuna varılarak bu kapsamda İçişleri
Bakanlığına tavsiyede bulunulmuştur.

- Sokağa çıkma yasaklarının demokratik bir toplumda gerekli olup olmadığı, alınan
önlem ile ulaşılmak istenen amaç arasında ölçülülük ilkesinin gözetilip gözetilmediği
noktasında aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

Temmuz 2015 itibarıyla eylemlerinde belirgin bir artış meydana gelen bölücü terör
örgütünün başta yaşam hakkı olmak üzere, özgürlük ve güvenlik hakkı, konut
dokunulmazlığı, mülkiyet hakkı, seyahat özgürlüğü, din ve vicdan hürriyeti, eğitim ve
öğrenim hakkı gibi temel insan haklarını hedef alan terör saldırıları gerçekleştirdiği;
sivil halkın sağlık, eğitim gibi en temel kamu hizmetlerini dahi almasını engellemeye
yönelik olarak ambulanslara, hastanelere, okullara, ibadet yerlerine, kamu binalarına
saldırdığı; bölgede silah zoruyla özerklik ilan etmeye kalkıştığı; yürürlükteki mevzuat
ve uluslararası kriterlere göre meşru devlet güçleri tarafından yasadışı eylemlerine
son vermeleri, teslim olmaları, sivil halka zarar vermemeleri yönünde duyurular
yapılmasına rağmen terör örgütü mensuplarının devlete ve devletin meşru güçlerine
karşı her türlü silahla karşı koymaya devam ettiği tespit edilmiştir. Bu süreçte,
bölge halkının mal ve can güvenliğinin sağlanması ve yasadışı örgüt mensuplarının
yakalanması ve tutulması için yürütülen operasyonların en az zayiat ve başarıyla
tamamlanması amacıyla mülki amirler tarafından sokağa çıkma yasaklarının ilanının,
329

YILLIK RAPOR 2016