Page 320 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-2
P. 320
talimatlarını dayanak tutarak) şikâyetçinin yaşlılık aylığını kesmek
yerine, durdurma cihetine gitmiştir. Aylık durdurulduğu için de şikâ-
yetçinin yeni tarihli ve genel şartlara göre aylık bağlanması yönündeki
talebi de idarece yerine getirilmemiştir. İdarenin bu işlemini değerlen-
dirdiğimizde;
35. Önemle belirtilmelidir ki, şikâyetçinin kontrol muayenesine
gitmemesinin ötesinde bunu ret etmesine bağlı olarak, İdarenin, özel
şartlarda bağlanan yaşlılık aylığını devam ettirmemesi yönün-
deki işlemlerinin hukuka uygun olduğu değerlendirilmiştir.
Ancak idarece tesis edilen bu işlemin niteliği konusunda aynı şeyleri
söylemek mümkün görünmemektedir. Engellilik haline bağlı yaşlılık
aylığının durdurulması değil, kesilmesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Şöyle ki; aylıkların durdurulması halleri; 5510 sayılı Kanunun 89/son
ve 97/4 maddelerinde, mülga 506 sayılı Yasanın ise 84/3 ve geçici 91
inci maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan hükümleri ise örnek olayı-
mızda kullanabilme imkânı yoktur. Diğer taraftan aylıkların kesilmesi
hali, anılan kanunlarda madde başlıkları (5510/30) dâhil özel olarak
düzenlenmiştir. Özellikle bu dosya kapsamında ilgili mevzuat kısmın-
da (23. prg.) yer verdiğimiz 5510 sayılı Yasanın 94 üncü maddesinin
beşinci fıkrası ile 506 sayılı Kanunun ‘kontrol muayenesine’ ilişkin hu-
susları düzenleyen 25 ve 57 nci maddelerinde yer verilmiştir. Her ne
kadar aylığın kesilme hali anılan maddelerde malullük sigortası bağlı
aylıklar için belirtilmiş olsa da, somut olayımızda engellilik aylığına
ilişkin olarak kıyasen uygulanabilecektir. Buna göre Kurumun yazılı
bildirimine rağmen, belli bir tarihe kadar özürsüz olarak kontrol mua-
yenesini yaptırmayanların aylık ve ödemelerinin kesileceğine hükme-
dilmiştir. Şikâyetçi kontrol muayenesini yaptırmadığı gibi yaptırılma-
sını ret etmiş, bu muayeneyi yaptırmayacağı idareye ve Kurumumuza
yaptığı başvurularda defaten (Bkz. 7. prg.) dile getirmiştir. Kaldı ki, bu
paragrafta belirttiğimiz hükümler dâhilinde işlem tesis edilemese bile;
yaşlılık aylığının bağlanması için gerekli şartlardan birisi olan yazılı
tahsis talebinin (isteme halinin) mefhumu muhalifinden değerlendi-
rilmesi de hakkaniyetin ve mantığın gereğidir. Daha açık bir söylemle,
aylığı almak için yazılı istem gerekmesi aynı zamanda tersinden kişi-
lere bu aylığı istememek hakkını da verir. Bu yönüyle, özel duruma
bağlı aylığın devamı şartı için gereken kontrolü yaptırmayacağını -ret
ettiğini- idareye ve Kurumumuza deklare eden şikâyetçi bu hakkından
KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 319