Page 50 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-2

“Devlet maddî imkânlardan yoksun başarılı öğrencilerin, en yükseköğrenim
derecelerine kadar çıkmalarını sağlama amacıyla burslar ve başka yollarla
gerekli yardımları yapar.” denilmiştir. Maddî olanakları olmayan başarılı
öğrencilerin bile yükseköğrenimden yararlanmalarının devletçe sağlanma­
sı, devlete bir ödev olarak verildiğine göre, aynı kuralın, bu durumda olan
öğrencilerin yükseköğrenim yapmalarına engel olmamak ya da onu kısıtla­
mamak gibi ödevleri de devlete yüklediğini kabul etmek gerekir.” şeklinde
hüküm kurulduğu görülmektedir.
15) Avrupa İnsan Hakları Komisyonu 5849/72 Başvuru sayılı
ve 1 Ekim 1975 tarihli Müller/Avusturya davasında; Bay Müller
Avusturya ve Lüksemburg’da uzun yıllar boyunca çilingirlik yapmış ve
devlet yönetimindeki yaşlılık sigorta fonuna zorunlu ve gönüllü katkı
payı ödemiştir. Avusturya ve Lüksemburg arasında yürürlüğe giren bir
anlaşma nedeniyle katkı paylarının bir kısmı ana emeklilik fonu yerine
ayrı bir yan fona aktarılmış olup; bunun neticesinde davacı daha az
emekli maaşı alacağı gerekçesiyle bu uygulamanın Avrupa İnsan Hak-
ları Sözleşmesinin 1 Nolu Ek Protokolünün 1 inci maddesindeki mülki-
yet hakkını ihlal ettiğini savunmuştur. Bu davada mahkeme; sözleşme
tarafından güvence altına alınmış devletten yaşlılık aylığı alma hakkı
gibi bir genel hak mevcut olmadığını fakat 1 No’lu Ek Protokolün 1.
maddesinin ikinci paragrafına uygun olarak devlet tarafından öngö-
rülen gerekli şartları yerine getirdikten sonra ya zorunlu ya da ihtiyari
olan prim katkılı sosyal sigorta planından yararlanma gibi bir mülkiyet
hakkı söz konusu olabileceğini, bununla birlikte, bu hakkın belirli bir
miktar emekli aylığı alma hakkı tanıdığı şeklinde yorumlanamayacağı
ve devletlerin makul ekonomik politikalar uyarınca ödenecek miktarı
belirleme hakkına sahip olduğu hususlarına açıklık getirmiştir.
16) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Stec ve diğerleri/Bir-
leşik Krallık davasında; içtihatlarda prim ödemeye dayanan menfa-
atler ve herhangi bir prime dayanmayan menfaatler arasında bir ayrım
olduğunu öncelikle belirleyerek; yeni yaklaşım çerçevesinde, eğer yü-
rürlükteki kanunun refah payı menfaatinin ödenmesini öngörüyorsa
herhangi bir şarta bağlı olarak veya önceden ödenen primlere göre bu
kanunun gerekli şartlarını yerine getirenler açısından 1 No’lu Ek Pro-
tokolün 1. maddesi kapsamında mülkiyet menfaatini doğurduğunun
kabul edileceğini açıklamıştır.

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 49