Page 53 - calisma-ve-sosyal-guvenlik-2

yeterliliği ölçüsünde yerine getirmektedir. Bu nedenle Anayasamızda
temel haklar kategorisinde yer alan sosyal güvenlik hakkının en te-
mel sonuçlarından olan gelir ve aylığa hak kazanma olgusu, bir takım
esaslara dayandırılmakta ve ilgili mevzuat dâhilinde gerekli işlemler
yürütülmektedir. Bu kapsamda 5434 sayılı Kanun ile verilen bir sosyal
güvenlik hakkının kullanımı konusunda kısıtlama getirilmesi, Ana-
yasamızın 13 üncü maddesi gereği ancak bu hususun yine kanun ile
düzenlenmesine bağlıdır. Kanunun açıkça düzenlemediği bir alanda,
yönetim kurulu kararları ile hakkın kullanımını sınırlandıracak mahi-
yette ilave koşullar aranması, Kararın ilgili bölümlerinde verilen yargı
kararları da dikkate alındığında üst hukuk normları ile tanınan hak-
ların alt düzenlemelerle geri alınması sonucunu doğurur ki bu durum
hukukun genel ilkelerine aykırıdır.
27) Anayasanın 42 nci maddesi ve 14 numaralı paragrafta yer alan
Anayasa Mahkemesi kararı dikkate alındığında, maddî olanakları ol-
mayan başarılı öğrencilerin yükseköğrenimden yararlanmalarının
sağlanması yükümlülüğü olan Devletin, Anayasa’nın ilgili hükmü uya-
rınca kurmuş olduğu sosyal güvenlik kuruluşların; bu kuruluşlara ke-
senek, prim ve aidat adları altında yıllarca ödeme yaptıktan sonra ve-
fat eden vatandaşlarının, hayatta bulunsalardı Medenî Kanun hüküm-
lerine göre, bakmakla yükümlü bulundukları öğrenimlerini sürdüren
erkek çocukları ile malûl erkek çocuklarını onların yerine geçerek aynı
koşullarla korumak ve gözetlemekle yükümlü kılacak düzenlemeler
getirmesi, sosyal hukuk devletinin bir gereğidir.
28) Şikâyetin incelenmesinde dayanak alınan Kanun hükmünün
yükseköğrenim yapan yetim erkek çocuklara yirmi beş yaşına kadar
yetim aylığı bağlanmasının nedeninin, yasa koyucunun yükseköğre-
nim görmeyi teşvik etmek ve aldığı bu önlemle yükseköğrenim görme-
yi özendirmek olduğu açık iken, yetim erkek çocuklarının 4 yıllık
bir yükseköğrenim süresi içerisinde 2 yıllık bir öğrenimi başa-
rıyla tamamlayarak bitirmesi halinin, yönetim kurulu kararla-
rı ile yetim aylığının kesilmesine dayanak yapılmasının hukuka
aykırı olduğu gibi, idarenin yaklaşımına uygun bir yoruma da
uygun olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

29) 5510 sayılı Kanun öncesi dönemde şikâyete konu olan
husus, SSK ve Bağ Kur kapsamındaki erkek yetimler yönünden

52 KAMU DENETÇILIĞI KURUMU