Page 72 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

Peki, nasıl yapılacak bunlar, kim yapacak bunla- kanizmalarını burada konuşmayayım ama mesela
rı? Bu soru önemli. Nasıl yapılacak? İlkeleri he- Milli Eğitim Bakanlığı olarak teftiş kurulunuzda
men hemen bütün akademik çalışmalar ve uygula- bir değişiklik yapmak istiyorsanız bunu bir sürü
malar aynı çerçevede düzenlenmiş durumda. Bir; bakanlığın onayına sunmak durumundasınız.
bunu yapanların bağımsız davranması gerekiyor. Mesela çok basit, bizim Milli Eğitim Bakanlığın-
Bunların her birisi tekrar söyleyeyim, Türkiye’de- daki teftiş için ben şimdiki bakanımızla Maliye
ki denetim mekanizmasına ve denetim sistemine Bakanımızla müsteşar iken çok şey diyaloglar yap-
bir eleştiridir aynı zamanda. Bağımsız davranma- mıştık, “bunu yapamazsınız izin vermeyiz”, şimdi
sı gerekiyor, yasal davranması gerekiyor, yasallık bu bir vesayet denetimidir. Benim bakanlığımdaki
önemli bir kriter, nesnel davranması gerekiyor ve teftiş biriminin, denetim biriminin nasıl daha et-
dürüst davranması gerekiyor. Bu da akademik ça- kin kullanılabileceğini Milli Eğitim Bakanlığı ola-
lışmalarda benim özetleyebileceğim başlıklar. rak benim dışımda başka birisinin karar vermesi,
Maliye Bakanı şunu söyleyebilirdi bize, diyebilir
Peki, kim denetliyor? “Kim denetliyor?”u ulusla- ki, “bunun Türk Kamu Yönetimine, Türk Maliye
rarası örnekleri üzerinden detaylı anlatmaya ça- Yönetimine, Bütçemize getireceği yük açısından
lışacağım. Ben Milli Eğitim Bakanlığı müsteşarı ben sana sınır getiriyorum.” diyebilir ama onu de-
olarak, benim bakanlığımdaki denetim mekaniz- miyor, böyle bir denetim mekanizması oluştura-
malarını sizlerle paylaşayım. Bir tanesi, Mehmet mazsınız, oluşturmanıza izin vermeyiz. Bir örnek
Emin Bey’in söylediği, Başbakanlık ve diğer ba- olsun diye söyledim.
kanlıklarda var olan teftiş kurulları aracılığıyla Ku-
rumsal Denetim Mekanizması var. Bu her bakan- Bunun dışında yargı denetimi var. Yargı dene-
lıkta hemen hemen Türkiye’de müfettiş kadrosu timi ile ilgili çok içimiz dolu tabiri caizse, idare-
var, birkaç bakanlıkta unvanları farklı olsa da veya nin yargısal denetimi ile ilgili. Ben aklıma gelen
birimler farklı olsa da teftiş kurulları var. Şimdi bu birkaç tane örneği sizlerle paylaşmak istiyorum,
biraz belki detayı da olabilir. Mesela; 2013 yılın-
teftiş kurullarının biraz önce söylediğim çerçeve-
de reformcu, düzeltici, yasal, bağımsız davranıp dan itibaren özel okullar yaygınlaşmaya başladı
davranmadığını hep beraber bir tartışalım, bir dü- Türkiye’de ve dolayısıyla kamu okullarından özel
okullara geçiş olmaya başladı. Biz de mevzuatı-
şünelim. Dolayısıyla bundan beklediğimiz işlevleri
yerine getirebilir mi emin değilim. mızda Fen Liselerinden Anadolu Liselerine veya
Anadolu Liselerinden Fen Liselerine geçiş ile ilgili
İkincisi, yönetsel anlamda, ikinci denetim Tür- bir düzenleme yaptık. Gerekçemiz de şu; ortalama
kiye’de yaşadığımız denetim mekanizmasındaki 100 bin nüfuslu bir Anadolu ilinde, yeni bir özel
problemimiz, vesayet denetimi. Bunu Kamu Yö- okul açılıyor, öğrencilere cazip imkânlar sunuyor
netimi okuyan arkadaşlarımız genellikle mülki ve Fen Lisesindeki öğrencilerin yarısı yani 24 ki-
idare merkezi idarenin taşra teşkilatı ile yerel yö- şinin 30 kişinin yarısı özel okula gidiyor. Benim
netimler arasındaki ilişki üzerine çok kurguluyor- okulumda, benim sınıfımda kalıyor 12-13 kişi,
lar ama hayır, böyle değil. Türkiye’de çok ciddi bir yan taraftaki Anadolu Lisesi’nde 40 kişilik sınıfta
vesayet mekanizması var, başka tür vesayet me- öğrencilerimiz ders görüyorlar, Fen Lisesinde 12

70 2017 ÇALIŞTAY RAPORU