Page 67 - cumhurbaskanligi-sisteminde-idarenin-denetimi-calistay-raporu-ombudsmanlik

CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİNDE İDARENİN DENETİMİ

Bunlardan bir tanesi, idare ile denetim arasındaki yol açıyor. İdare derken sadece yöneticileri kastet-
ilişki. Şimdi, denetim idareden farklı bir şey değil, miyorum tüm çalışanlarını, personelini de kastedi-
idarenin bir türevi, bir parçası aslında. Ancak biz yorum, denetim sahası derken de özel sektör veya
denetim olmalı savını bütün toplantılarda söyle- denetime tabi alanlarda saha denetimi yapan ku-
riz, mevzuatımızda bu yer alır ama bir de bunun rullar açısından söylüyorum bunu.
fiiliyatta karşılığı olan, gerçek hayatta ne ile karşı-
laşıldığı, nasıl yaşandığıyla ilgili bir şey, idare veya Yargı mercileri idari yapı dışında konumlanmış ol-
bizler, yöneticiler, karar vericiler, toplum olarak duğu için, cezai veya bir yaptırıma dair karar veril-
gerçekten “denetim istiyor muyuz?” sorusunu ön- diğinde süreç kendi silsilesi içerisinde işliyor, idare-
celikle sormamız gerekiyor. Denetim istiyor isek de nin veya denetlenen kişiler hukuki silsile içerisinde
“nasıl bir denetim istiyoruz” sorusunun da cevabı- itirazlarını dile getiriyorlar. Yargı mercileri sürecin
nı vermemiz gerekiyor. Çünkü temel mesele aslın- işlemesi sebebiyle denetim kurulları gibi doğrudan
da bu, hepimizin söylediği şey ya da bütün idari etkiye maruz kalmıyor. Denetim birimlerinin yap-
yöneticilerimizin söylediği şey, elbette bir yönetim tığı denetimde ise, bir denetime başladığınız anda,
var ve elbette bunun denetimi olmalı. Bu temel bir eğer konunun gidişatı açısından bir sıkıntı doğacak
konu, denetimi olmalı ama “nasıl bir denetim ol- ise, hem sürecin işleyişi hem denetçiler bu noktada
malı?” konusuna geldiğinde, idare ile denetçilerin sıkıntıya uğramaya başlıyor, idari anlamda birta-
bakış açısı birbirinden tamamen farklılaşıyor. Bu- kım baskılarla veya yönlendirmelerle karşı karşıya
nun da temelinde yatan husus, doğası gereği, ida- kalmaya başlıyor. Bunların çok net bir şekilde ku-
renin yapılan işlerden dolayı kendisine, “bu iş nasıl rallarla, yasal düzenlemelerle sınırlarının iyi ayrıl-
yapılıyor?” gibi bir soru ile karşı karşıya kalmanın mış olması gerekiyor. Sorun ve sıkıntının kaynağı-
verdiği rahatsızlık meselesi. nın buradan mütevellit olduğunu düşünüyorum.
Bir başka husus ise; daha çok “soruşturma” ve Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde Cumhurbaş-
“ön inceleme” işlerinden kaynaklanan sıkıntılar. kanlığı Hükümet Sistemi çerçevesinde uyum ka-
Denetim birimlerince yapılan diğer işlerden olan nunları yapılırken belki el atılması gereken temel
“teftiş”, “denetim” ya da “inceleme” kaynaklanan alanlardan bir tanesi de bu, “Denetim sistemi nasıl
sorunlarla pek karşılaşılmıyor. Daha çok karşılaşı- olmalı, biz nasıl bir denetim istiyoruz?” öncelikle
lan sıkıntı, sorun mevzusu alanı, soruşturmalar ve bu soruyu masaya koyup, bunun etrafında dene-
ön incelemeler. Bence öncelikli gündem maddele-
tim birimleri ile ilgili olarak yapılanmanın, konu-
rimizden bir tanesi de zaten bu olması gerekiyor
nun ne olduğunun ortaya konulması gerekiyor.
çünkü soruşturma ve ön inceleme, gerek denetim
elemanları gerekse idareler açısından en sıkıntılı YUNUS ARINCI (DEVLET DENETLEME
husus. Yapılan bir işle ilgili olarak, denetim kurul- KURULU BAŞKANI-OTURUM BAŞKANI)
ları olarak yapılan denetim sonucuna göre siz bu Sayın Başkanım, toparlayabilir miyiz?
işi doğru yaptınız, yanlış yaptınız, yargılanmanız
lazım veya ceza almanız lazım diyorsunuz. Bunun MEHMET EMİN BAYSA (BAŞBAKANLIK
durumda denetlenen taraf yani gerek idare açısın- TEFTİŞ KURULU BAŞKANI)
dan gerekse denetim sahası açısından bir ceza me- Peki, hızlıca söyleyeceğim, iki başlık daha olacak,
selesi gündeme geldiğinde bu sıkıntılara, sorunlara kısaca toparlayayım.

ÇALIŞTAY RAPORU 2017 65