Page 66 - ekonomi-maliye-ve-vergi-1

85. Nitekim Avrupa İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerinin
Korunmasına İlişkin Sözleşme’ye Ek Protokol’ün 1 inci maddesinde
de:
86. “Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı
gösterilmesini isteme hakkı vardır. Herhangi bir kimse, ancak kamu yararı
sebebiyle ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilke-
lerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir.

87. Yukarıdaki hükümler, devletlerin, mülkiyetin kamu yararına uygun
olarak kullanılmasını düzenlemek veya vergilerin ya da başka katkıların
veya para cezalarının ödenmesini sağlamak için gerekli gördükleri yasaları
uygulama konusunda sahip oldukları hakka halel getirmez.” hükmü yer
almaktadır.

88. Bu hükümden hareketle tetkik edilen Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi Dördüncü Dairesi’nin 24/06/2008 tarihli 49548/99 sayılı
“Sefine BAŞ/Türkiye Davası” başlıklı kararında “(…) İdare mahkemele-
rinin, başvuranın 15 Eylül 2003’ten geçerli olmak üzere dul aylığına hak
kazandığının tespit edilmesinin başvuranın mağdur sıfatını ortadan kal-
dırdığı söylenemez. Bunun olabilmesi için ileri sürülen ihlalin hem zaman-
lıca, hem mağdurun bu hakkı kullanamadığı süre göz önüne alınarak telafi
yoluna gidilmesi gerekirdi… AİHM bu çerçevede banka hesabına 200 Euro
karşılığında yatırılan paranın geçen süre zarfında uğranılan maddi kaybın
sonuçlarını gidermeye yetmediğine itibar etmektedir. Sadece Devlet’e ya-
rar sağlayan söz konusu süre, ilgili dönemde Türkiye’de paranın hızla değer
kaybetmesi göz önüne alındığında, daha da çarpıcıdır… Söz konusu unsur-
lar göz önüne alındığında, AİHM, 1 No’lu Ek Protokol’ün 1. Maddesinin
ihlal edildiğini tespit etmektedir.” şeklinde hüküm kurulduğu ve böylece
ödeme konusu bir miktar paranın aradan geçen zamana bağlı olarak
iade anındaki alım gücünün farklı ve çok daha az olduğunun kabul
edildiği görülmektedir.
89. Yine bu çerçevede, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafın-
dan Eko Elda Avee/Yunanistan davasında (09/03/2006 günlü, Başvu-
ru No: 10162/02); haksız olarak tahsil edilen verginin beş yıl beş ay
sonra faizsiz olarak iade edilmesini, belli bir meblağdan yararlanma
hakkı uzun süre engellenen şahsın, mali durumunda önemli ve kesin
zararlara neden olunduğu, bu durumun sürdürülmesi gereken genel
yarar ile kişi yararı arasındaki dengeyi bozduğu, şahıs üzerine aşırı yük

KAMU DENETÇILIĞI KURUMU 61