Page 137 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

görmüş olacağını, Yunanistan’da çok sayıda sığınmacının başvurucuyla aynı durumda bulunmalarının
yeterince gerçek ve muhtemel olan bir tehlikeyi daha az kişisel hale getirmeyeceğini belirterek baş-
vurucunun Belçika tarafından Yunanistan’a naklinin Sözleşme’nin 3. maddesinin ihlaline yol açtığına,
başvurucunun 2. madde uyarınca şikayetini incelemeye gerek olmadığına hükmetmiştir (§357-361).

Başvurucuyu 3. maddeye aykırı tutma ve yaşam koşullarına maruz bırakma nedeniyle Belçika’nın Söz-
leşme’nin 3. maddesini ihlal ettiği iddiası yönüyle yapılan incelemede ise, mevcut olayda başvurucu-
nun Yunanistan’daki tutma ve yaşam koşullarının aşağılayıcı olduğu daha önce tespit edildiğinden
Sözleşme’nin 3. maddesi uyarınca devletlerin yükümlülükleri bulunduğundan, başvurucuyu Yunanis-
tan’a nakleden Belçika makamlarının başvurucuyu aşağılayıcı muamele oluşturan tutma ve yaşam
koşullarına bilerek maruz bıraktıklarına karar verilerek Sözleşme’nin 3. maddesinin de ihlal edildiğine
vurgu yapılmıştır (§366-368). Aynı zamanda Mahkeme, başka bir ülkeye gönderilme konusundaki bir
şikayetin yakın ve dikkatli bir inceleme gerektiren Sözleşme’nin 3. maddesinin yasakladığı muamele
ile karşı karşıya bırakacağı ve 13. maddeye uygunluğun devlete bırakılmış belirli bir takdir alanına tabi
olarak yetkili organın şikayetin esasını inceleyebilmesini ve uygun bir giderim sağlayabilmesini gerek-
tirdiğinden hareketle Belçika Hükümeti’nin savunmasını kabul edilebilir bulmayarak sınır dışı etme
kararına karşı etkili bir iç hukuk yolunun olmaması nedeniyle Sözleşme’nin 3. maddesiyle bağlantılı
olarak 13. maddesinin Belçika tarafından ihlal edildiğine hükmetmiştir (§387-397).

Netice olarak AİHM bu kararında, Yunanistan yönünden başvurucunun tutulma koşulları nede-
niyle Sözleşme’nin 3. maddesinin ihlal edildiğine oy birliğiyle; başvurucunun Yunanistan’daki
yaşam koşulları nedeniyle Sözleşme’nin 3. maddesinin ihlal edildiğine bire karşı on altı oyla;
başvurucunun olayında izlenen sığınma usulündeki eksiklikler ve sığınma başvurusunun esa-
sının ciddi olarak incelenmeksizin ve etkili bir iç hukuk yoluna erişimi olmaksızın Afganistan’a
sınır dışı edilme tehlikesi nedeniyle Sözleşme’nin 3. maddesiyle birlikte 13. maddesinin ihlal
edildiğine oy birliğiyle; Belçika Hükümeti yönünden Belçika makamlarının başvurucuyu Yunanis-
tan’a göndererek, o devletteki sığınma usulündeki eksikliklerle bağlantılı tehlikelere maruz bırakılma-
sının Belçika tarafından Sözleşme’nin 3. maddesini ihlal ettiğine bire karşı on altı oyla; başvurucuyu
Yunanistan’a göndererek Belçika makamlarının o devlette 3. maddeyi ihlal eden tutma ve hayat şart-
larına maruz bırakması nedeniyle Belçika’nın Sözleşme’nin 3. maddesini ihlal ettiğine ikiye karşı on beş
oyla; Sözleşme’nin 3. maddesiyle birlikte 13. maddesinin Belçika tarafından ihlal edildiğine oy birliğiyle
karar vermiş ve Yunanistan ve Belçika tarafından manevi tazminat ödenmesine hükmetmiştir.

AİHM kararlarında, Avrupa Birliği’nin dış sınırlarını oluşturan devletlerin halen artan göçmen
ve sığınmacı akınıyla baş etmekte ciddi zorluklar yaşadıklarına, bu durumun, hepsi mevcut
ekonomik kriz içinde olan ilgili devletlere yüklediği büyük baskı ve yükün hafife alınmadığına
sıklıkla vurgu yapılmaktadır. Bununla birlikte, AİHM, Sözleşme’nin 3. maddesinin mutlak nite-
liği karşısında, bu durumun bir devleti bu maddedeki yükümlülüklerinden kurtarmayacağını
da eklemektedir (§223).
Kararda dikkat çeken bir husus, Yargıç Rozakıs’in farklı görüşüdür. Rozakıs, karşı oy gerekçesinde “Daha
önce de belirtilmiş olduğu üzere, göçmenlerin (ve aralarındaki sığınmacıların) neredeyse %88’i kıtamıza

135