Page 135 - geri itme ozel raporu son

“Pushback” of Human Rights / Ege Denizi’ndeki Geri İtmeler ve Boğulan İnsan Hakları Özel Raporu

vuranlar ve tercüman tarafından imzalanan ilgili belgelerde de teyit edildiği üzere, başvuranların adli
yardım alma hakları ve dava dosyası hakkında yorum yapma ve delil sunma olanakları hakkında bil-
gilendirildikleri konusunda şüphe duyması için bir neden olmadığını, hiçbirinin bu hak ve imkandan
yararlanmayı seçmediğini, bu nedenle başvuranların, statülerini etkileyebilecek ve onlara Slovakya’da
kalma hakkı verebilecek herhangi bir duruma ulusal makamların dikkatini çekme olanağından yoksun
bırakıldıkları veya Ukrayna’ya gönderilmelerinin, bireysel durumlarına ilişkin herhangi bir inceleme ya-
pılmadan gerçekleştirildiği yönünde tespit yapılamadığından Sözleşme’ye Ek 4 No’lu Protokol’ün
4. maddesinin ihlal edilmediğine karar vermiştir. Ayrıca Mahkeme, başvuranların sınır dışı edilme-
sinin 4 No’lu Protokol’ün 4. maddesi anlamında “toplu” olduğuna veya başvuranların başvurularının
fiilen engellendiğine ikna olmadığından Sözleşme’ye Ek 4 No’lu Protokol’ün 4. maddesiyle bağlantılı
olarak 13. madde açısından konunun tartışılabilir olmadığına karar vermiştir.

6.4. İşkence, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele Yasağı Kapsamında
Verilen Kararlar

AİHM Büyük Dairesinin 21/01/2011 tarihli ve 30696/09 Başvuru No.lu
M.S.S./Belçika ve Yunanistan Kararı

Afgan uyruklu M.S.S. tarafından 11 Haziran 2009 tarihinde Belçika Krallığı ve Yunanistan Cumhuriyeti
aleyhine özellikle Belçika makamları tarafından ülke dışına çıkarılmasının Sözleşme’nin 2 ve 3. mad-
delerini ihlal ettiği ve Yunanistan’da 3. maddenin yasakladığı muameleye maruz kaldığı, Sözleşme’nin
13. maddesi uyarınca şikayetlerinin incelenmesini mümkün kılacak bir başvuru yolunun bulunmadığı
iddiasıyla AİHM’ye yapılan başvuruda, Mahkeme konuyu önce Yunanistan, daha sonra Belçika açısın-
dan ele almıştır.

AİHM, başvurucunun Atina Uluslararası Havaalanında tutulması sırasındaki koşulların Sözleşme’nin 3.
maddesi bakımından insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele oluşturduğu iddiası bakımından yaptığı in-
celeme neticesinde, yabancıların tutulmalarının ancak, devletlere hukuka aykırı göçleri önlemek için,
uluslararası yükümlülüklerine ve özellikle 1951 tarihli Mültecilerin Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşme-
si ile AİHS’deki yükümlülüklerine uymaları şartıyla kabul edilebilir olduğunu, göçe ilişkin kısıtlamaları
aşmak için artan sıklıkla yinelenen girişimlere set çekmek konusunda devletlerin meşru kaygılarının bu
sözleşmelerce sağlanan korumadan sığınmacıları yoksun bırakmaması gerektiğini (§216), Mahkeme-
nin başvurucunun tutulduğu yerdeki koşulların ve Yunanistan Hükümeti’nin söylediklerine rağmen,
başvurucunun ilk bakışta “yasa dışı bir göçmen” profiline sahip bulunmamasının dikkate alınmasını
gerekli gördüğünü, aksine, 4 Haziran 2009 tarihli başvurucunun sorumluluğunu üstlenme anlaşma-
sından sonra, Yunanistan makamlarının başvurucunun kimliğinin ve muhtemel bir sığınmacı olduğu-
nun farkında olduğunu, buna rağmen, kendisine herhangi bir açıklama yapılmaksızın başvurucunun
hemen bir tutma yerine koyulduğunu (§225), uluslararası organların ve hükümet dışı örgütlerin deği-
şik raporlarına göre, tutulma sebepleri hakkında bilgilendirmeksizin sığınmacıların tutma yerlerine sis-
tematik olarak yerleştirilmelerinin, Yunanistan makamlarının yaygın bir uygulaması olduğunu (§226),
Atina havaalanı yakınındaki tutma merkezinin koşullarına ilişkin eldeki bilgiler ışığında, başvurucunun

133