Page 255 - kdk-2014-yillik-rapor

başlayan insan hakları kültürü, buna geliştirilmesi ve korunması için kendi-
bağlı olarak da ülkelerdeki demokra- sine rol biçebileceği düşünülmektedir.
tikleşme çabaları ile devletin şeffaf, he-
sap verebilir ve vatandaş odaklı olacak Yapılan bir araştırma, Ombudsmanlık
şekilde dönüştürülme çabaları sonucun- kurumları tarafından yapılan standart
da Ombudsmanlık kurumlarının insan bir denetimin, açıkça insan haklarının
145
hakları konusundaki rolü artmıştır. korunması için yetkilendirilsin veya
Bu kapsamda, mesela Fransa’da 2008’deki yetkilendirilmesin, her hâlükârda insan
anayasa reformu yeni bir insan hakları haklarını kapsadığını, kanunda açıkça
kurumunun oluşturulmasını sağlarken, bunun ifade edilmesinin konuyu
Danimarka ve Lüksemburg BM İşkence netleştirmeye ve tanıtmaya yardım-
148
ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani veya cı olduğunu ortaya koymuştur. Bu
Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı sonuçtan hareketle, Ombudsmanlığın
Sözleşmenin Ek Protokolü gereğince insan haklarının korunması ve geliştiril-
ulusal izleme mekanizma görevini mesi noktasında oynayabileceği rolü, o
mevcut klasik Ombudsmanlık kurum- ülkenin siyasi, sosyo-ekonomik, kültürel
larına vererek söz konusu kurumlarını ve güvenlik özellikleri bağlamında şekil-
146
dönüştürmüşlerdir. lenecektir. Böylece bir ülkenin kendi özel
şartlarına, idari yapısına ve insan hak-
Diğer yandan, insan haklarının korun- larında gelmiş bulunduğu son noktaya
ması ve geliştirilmesi açısından rolleri göre, o ülkenin kendine özgü bir Om-
açıkça kanunlarında yer almasa da Om- budsmanlık uygulaması ortaya koyması
budsmanlık kurumlarının idarelerin beklenir. Bu noktada bir ülkede; devle-
eylem ve işlemlerinin hukuka uygun- tin demokratik yapısı, Ombudsmanlığın
luğunu denetlemesi, insan haklarının da bağımsızlığı, Ombudsmanlığın yetki
hukukun bir parçası olması ve üstelik in- alanı, yerindelik denetimi gibi denetim
san haklarının iyi yönetim ilkeleri içinde güçlerinin varlığı, Ombudsmanlığın
değerlendirilmesi ile Ombudsmanlığın diğer kurumlara erişimi ve işbirliği kapa-
147
her daim, dolaylı da olsa insan haklarının sitesi, Ombudsmanlığın hesap verebi-

145 Marco A. Quiroz Vitale, “The Ombudsman and the Protection of Human Rights in Europe: Case Study of Italian “Civic De-
fender””, US-China Law Review, Vol. 11, No. 8, August 2014, s. 962
146 Reif, “Transplantation and Adaptation”, s. 278
147 Linda C. Reif, “Building Democratic Institutions: The Role of National Human Rights Institutions in Good Governance and
Human Rights Protection”, Harvard Human Rights Journal, Vol. 13, September 2000
148 Kucsko-Stadlmayer (ed.), s. 39

255