Page 149 - kdk-2015-yillik-rapor

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

Harcırah Kanunu, 1 inci maddesinde belirtildiği üzere, genel, katma ve özel
bütçeli idarelerde, bunlara bağlı sabit ve döner sermayeli kurumlarda, özel
kanunlarla kurulmuş banka ve teşekküllerde yolluk ödenmesini gerektiren
hizmet yapılması hallerinde uygulanacak kuralları içeren bir gider Kanu-
nu olup, kamu hukuku alanında, çalışanla çalıştıranlar arasındaki istihdam
ilişkilerini ve buna dayanan mali hakları düzenleyen bir Kanun değildir. 19
657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin 1 inci fıkrasının (c) bendi hüküm-
leri gereğince özelleştirme uygulamaları çerçevesinde bir kısım personelin
kamu kurum ve kuruluşlarına nakli de, kamu hizmetinin yürütülmesi ama-
cıyla yapılmakta olup, bulunduğu yerden başka yerlere atananların kamu
hizmetinin yürütülmesinden kaynaklı bir mali külfetle karşı karşıya kaldığı
kuşkusuzdur.
Diğer taraftan Harcırah Kanununun 9 ve 10 uncu maddelerinin birlikte
değerlendirilmesinden ilk atama ve açıktan atama yapılması durumunda
yolluk ödemesi yapılmayacağı, naklen atama durumlarında görev yeri deği-
şenlere sürekli görev yolluğu ödeneceği anlaşılmaktadır.

Mevzuatımızda açıktan atama, “yer değiştirme” kavramı içinde yer alan ata-
ma biçimleri dışında düzenlenmiş olup, bir koşul işlem niteliği taşımaktadır.
Nesnel hukuktan doğan bir güç ve yetkinin kullanılması sonucu kişi, atama
işlemiyle, hak ve yükümlülükleri, yetki ve sorumlulukları kural işlemlerle
önceden belirlenmiş bir statüye sokulmaktadır. Yer değiştirme işlemlerinde
ise, görev yerinin ya da kurumun değiştirilmesi söz konusu olmaktadır. 20

148 Tüm bunların yanı sıra personel kanunlarında yapılan değişikliklerle per-
sonel statülerinin sürekli bir değişim geçirmesi ve günün koşullarına uygun
birçok düzenleme yapılması karşısında 1 Mart 1954 tarihinde yürürlüğe
giren 6245 sayılı Harcırah Kanununda yer alan memur ve hizmetli tanı-
mında esaslı bir değişiklik yapılmadığı görülmektedir. Harcırah Kanunu-
nun yürürlüğe girdiği dönemlerden daha farklı bir anlama bürünen, çalışma
süreleri ve kendisine tanımlanan görevler açısından sürekli ve yaygın bir is-
tihdam türüne dönüşen geçici personel statüsünün, Kanunun yayımlandığı
dönemin koşullarına göre tanımlanmış memur ve hizmetli tanımına göre
değerlendirilerek kapsam dışı olduğunu kabul etmenin de yerinde olmadı-

19 Anayasa Mahkemesinin 04/05/2005 tarih ve E: 2004/54 K: 2005/24 sayılı kararı
20
Danıştay İkinci Dairesinin 16/06/2015 tarihli ve E: 2015/1900 K:2015/6522 sayılı kararı

YILLIK RAPOR 2015