Page 224 - 6. yılında ombudsmanlık web

ile beraber Kamu Denetçiliği Kurumu açısından yeni bir görev alanı ortaya çıkacak mı
çıkmayacak mı, bunun tartışılması gerekiyor. Önemli olan husus, Kamu Denetçiliği
Kurumu açısından, sadece hukuka uygunluk değil, hakkaniyet denetiminin, yerindelik
denetiminin Türk hukuk sistemine dâhil edilmesi gerçekten çok önemliydi.. Dolayısıy-
la şu anda 16 Nisandaki Anayasa referandumuyla beraber karşımıza çıkan farklı bir
durum var. Cumhurbaşkanının sahip olduğu yetkilerden dolayı cezai sorumluluğun
Anayasa değişikliğiyle getirilmiş olması. Burası kanuna göre Kamu Denetçiliği Kuru-
mu açısından denetim alanının dışında. Denetim alanı dışında sayılan işlevler arasın-
da bir de tabii ki doğrudan askerî işlerle ilgili alan var. Anayasa değişikliğiyle önemli
bir değişiklik yapıldı ve belli alanlarda sivilleşme gerçekleşti. Türk Silahlı Kuvvetleri
bünyesinde bir reorganizasyonun yapılması, örneğin Jandarma Genel Komutanlığı’nın
İçişleri Bakanlığı’na bağlanması gibi değişiklikler, Kamu Denetçiliği Kurumu açısından
denetim alanı itibariyle yeniden gözden geçirmeyi gerektiriyor mu, tartışılmasında
fayda var. Mevcut mevzuatında KDK’nın yetki alanı dışında kalan sırf askeri faaliyetler
nedeniyle meydana gelebilecek temel hak ve özgürlüklerin ihlali hakkında şikayetlerin
KDK tarafından değerlendirilebilmesi iç hukuk sistemi açısından iyileştirici oalabilir.
Bu Kamu Denetçiliği Kurumunun geleceği açısından, başlıkla da uyumlu olarak Cum-
hurbaşkanlığı hükûmet sisteminde konuşulması gereken öncelikli mevzular arasında.

Bir diğer alan da yine, hem Eyüp Hocamın söylediği hem de sabah Sayın Kuzey Kıb-
rıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı tarafından dile getirilen resen denetim yetkisi konusu.
Yine sabah dile getirilen istatistiklerde, ben onu sormak isterim, belki sonra açıklama
yapılır, 2017’den itibaren bir anda yükselen istatistiklerde -muhtemelen 2016 etkisi diye
düşünüyorum - bir anda başvurunun 17 bine çıkması. Bizde Kamu Denetçiliği Kurumuna
belli konular ile sınırlı kalmak kaydıyla resen hareket yetkisinin verilmesinin tartışılma-
sı gerekiyor. Çünkü öyle alanlar var ki kamu vicdanını yaralayan, kişinin şikâyetine bağlı
bıraktığınız andan itibaren aslında adalet sağlanmıyor, hakkaniyet denetimi yapılamı-
yor. Dolayısıyla hakkaniyet denetimi, yerindelik denetimi dışlanmış oluyor.

Bir başka nokta da KDK’nın yetki alanının kamusal denetim olarak sınırlandırılma-
sı meselesinin tartışmaya açılması. Hayatımızın bütün alanı sadece kamu hizmeti ile
sınırlı değil. Özellikle hak ihlalleri noktasında, hakkaniyet denetiminin yapılması ama-
cıyla acaba ismindeki “kamu denetçili”ği ile sınırlı olmadan, özellikle insan hakları
bağlamında bir yetki genişlemesi düşünülebilir mi? Bu da bir başka soru, nihayetinde
Kamu Denetçiliği Kurumunun geleceği açısından diye düşünüyorum. Ayrıca bazı de-
netim mekanizmalarından yeterli verim alınamaması sebebiyle insan hakları ile ilgili
denetim yapan birimlerin KDK çatısı altında birleştirilerek etkin kamu hizmeti ve ya-
rarının sağlanması düşünülebilir. Bir çok ülkede ombudsmanlık kurumları anayasaya

222 14 ŞUB A T 2019