Page 58 - kdk-sempozyum-1

sıklıkla mahkemeden ek yükü kaldırarak Ombudsmanlık aracılığıyla çözülür.

• Ombudsmanlığa getirilen başarılı bir şekilde çözülmüş geçerli şikâyetlerin ora-
nının %80’den fazla (2012 yılında % 81.72) olduğundan da bahsedilmelidir.

Ombudsmanlığın mahkemelerin çözüm mekanizmalarına alternatif olmayıp da
mağdurların haklarını savunmadaki tek seçeneğinin olduğu durumlar da vardır.
Bu durum, aşağıdaki hallerde ortaya çıkar:

• İşlemsel arızalar veya çok cüzi maddi tutarlardan oluştuğundan asla mahkeme-
ye ulaşmayacak adi vakalar.

• Mağdur tarafından harcanacak zaman ve para nedeniyle mahkemeye getirilme-
yen vakalar. Ombudsmanlığın deneyimleri, kamu idarelerinin genellikle kişilerin
yukarıdaki nedenlerle mahkemeye gitme tereddütlerine güvendiğini ve bundan
yararlandığını gösterir. Ombudsmanlığın hedeflerinden biri de idari uygulamada-
ki “beğenmiyorsan mahkemeye git” klişesini ve bunun altında yatan vatandaşla-
rın haklarına karşı saygısızlığı yok etmektir.

• Hukuki emsallerin mevcut olduğu vakalar; bu nedenle bunlar, gayri adli çözüm-
ler için daha uygundur ancak idare, benzer vakaları aynı şekilde ele almaktan
kaçınarak kararın gecikmesine güvenmektedir.

Ombudsmanlığın mahkemeyi tamamlama rolü, mahkemelere erişimi veya adli
I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
kararların uygulanmasını kolaylaştırırken de eşit derecede önemlidir.
• Ombudsmanlık, daha çok belgelere erişimi sağlayarak mahkemeye başvuruyu
kolaylaştırır. Mahkeme için davalarını hazırlamada bireylerce gereksinim duyulan
delil genellikle kamu idaresince, resmi gizlilik, özel bir çıkar yokluğu veya kişisel
verinin korunması gibi hukuken ve gerçekte gerekçesi olmayan iddialarla redde-
dilir.

— Örneğin, vatandaşların günlük yaşamları için çok önemli olan çevreyle ilgili
konularda, vatandaşlar genellikle makamların endüstri lisansı, karbon emisyonu
vb. konularda verileri ifşa etmedeki tereddütleriyle karşılaşmaktadır. Yunan Om-
budsmanlığı, makamlara AB hukuku ve Aarhus BM Sözleşmesi’nde öngörüldüğü
üzere çevreyle ilgili bilginin ifşa edilmesinin, insanların makamlarca dinlenmesi
haklarını kullanmalarını ve adli koruma talep etmelerini sağladığını açıklamıştır.

58 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU