Page 56 - kdk-sempozyum-1

Bireysel şikâyetleri ele almanın ötesinde Ombudsman (i) Parlamentoya gönde-
rilen yıllık raporları hazırlama yükümlülüğüne sahiptir; (ii) şikâyetlerden doğan,
daha geniş problem alanlarını analiz eden özel raporları sunma ve bunları çöz-
mek için kurumsal veya yasamaya ilişkin tedbirler önerme olasılığına sahiptir; (iii)
yerinde soruşturmalar ile kendisince başlatılan soruşturmaları yürütür.

1997 yılında, Parlamenterler Yunanistan’da Ombudsmanlık kurumunu sunan ta-
sarıyı görüşürken bir Parlamenter, Ombudsmanlığı sorunları çözen ve hukukun
üstünlüğünü, idarenin hesap verebilirliğini ve şeffaflığını uygulayan bir kurum
olarak değil; bir lüks olarak görmüştür. 15 yıl sonra, Yunan Ombudsmanının ra-
porları parlamento görüşmelerinde kabul görmüş ve Ombudsmanlık müdahale-
leri hükümet, siyasi partiler ve tüm kamuda yüksek düzeyde tanınma ve saygınlık
kazanmıştır. Böylece, Yunan örneği, Avrupa kurumsal geçmişi içinde Ombuds-
manlığın lüks bir kurum olmak yerine çağdaş durumda hukukun üstünlüğünün
birleştirici bir unsuru olduğunun bir diğer önemli kanıtıdır.

Her yeni kurum, kurumsal mimaride kendi yerini bulmalı, kendi etki alanı sınırları
içinde mevcut diğer kurumlara göre rolünü şekillendirmelidir. Ombudsmanlık
durumunda, bu rolü idare ve mahkemelerle ilişkili olarak açıklamak önemlidir.
Kendi yerini bulabilmek için, yeni bir Ombudsmanlık kurumu şunlara sahip olma-
lıdır: 1) güçler dengesi sistemi içindeki görevinin açık bir görüntüsü, 2) bu görevi
başarabilmek için olmazsa olmaz önkoşul olarak yürütmeden gerçek anlamda
bağımsızlık, 3) görevi yerine getirmek için gereken yöntemler ve yasal araçlar.
I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
2. Anayasal güçler dengesi sisteminde Ombudsmanlık

Demokratik ve liberal bir hükümet sistemi, tanım olarak minimum yasama or-
ganının serbest seçimleri, hesap verebilir bir hükümet ve bağımsız adli sistem
özelliklerini taşıyan güçler ayrılığı unsurunu içerir.
Ombudsmanın buradaki yeri nedir?

Avrupa Konseyi’ne katılan devletlerin liberal karakterinin temel özelliği olarak
“tarafsız ve bağımsız mahkeme”ye rücuyu tesis eden İnsan Hakları ve Temel Öz-
gürlüklerin Korunmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi’nin (ECHR) , 6. Maddesi ışığın-
1
da, Ombudsmanlık kurumları adil yargılamayı değil; adil ve iyi idareyi koruyarak
bunu tamamlamayı amaçlar.

1. Ayrıca bakınız Avrupa Birliği (AB) Temel Haklar Şartı, madde 47.

56 KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU