Page 53 - kdk-sempozyum-1

yapabilir. Eğer medya vasıtasıyla Kurumu ilgilendiren bir konunun varlığından ha-
berdar olunursa ya da birtakım bireysel şikâyetler genel bazı sorunlara işaret edi-
yorsa, Ombudsman kendisi de harekete geçebilmektedir. Bütün Ombudsmanlık
kurumlarında olmayan bu hak - re’sen inceleme yapabilme yetkisi - çok önemli
bir güçtür. Böylece şikâyetçi şikâyet etme durumunda olmasa dahi Ombudsman
istediği vakaları soruşturabilmektedir ve böylece kaynakların istenildiği gibi kul-
lanımı da sağlanabilmektedir. Ombudsmanın bir vakayı kendisinin araştırmaya
karar vermesi, ona hiçbir şikâyet gelmeden bunu yapması, iyi bir önleyici tedbir
olarak da görev görmektedir.

Diğer bir araç, Ombudsmanın olay yerinde tahkikatlar, araştırmalar yapabilme-
sidir. En hassas veya zor durumdaki insanların bulunduğu yerlerde; mesela akıl
hastaneleri, çocuk sığınma evleri, hapishaneler gibi yerlerde Ombudsman olay
yerinde tahkikatlar yapabilmektedir.

Diğer yandan idare ile kamu idaresi arasında iyi, olumlu ve verimli bir ilişkinin
de olması önem arz etmektedir. Ombudsmanın sadece denetleyici olarak değil,
aynı zamanda kamu idaresinin gelişimine ve iyileşmesine yardımcı olduğunun
algılanması gerekmektedir. Bu nedenle Danimarka Ombudsmanlık Kurumunun
kaynaklarının önemli bir kısmı kamu görevlilerine eğitim vermeye, seminerler
düzenlemeye ve genel kamu idaresinin performansının nasıl arttırılacağı konu-
sunda bilgiler vermeye ayrılmış ve Ombudsmanlık onlara pratik olarak kullana-
bilecekleri temel kılavuzlar sunmuştur. Bu manada yapılan işler hafife alınama-
yacak kadar önemlidir. Sadece kontrol etme ve denetleme anlamında değil, aynı
zamanda idarenin faaliyetlerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için çaba göste-
ren bir Ombudsmanlık Kurumu daha fazla güç ve otorite elde edecektir.
Yargı ile İlişkiler

Danimarka Ombudsmanlık Kurumunun yargı ile ilgili olarak net bir prensip kararı I. Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu
vardır: mahkemeler Ombudsmanın yetki alanı dışındadır. Avrupa’ya veya Dün-
ya’nın diğer bölgelerine bakıldığında iki farklı model takip edildiğini görmek
mümkündür. İsveç örneğinde olduğu gibi bir modelde, Ombudsmanlar yargının
bazı kısımlarını denetleyebilmekte; Danimarka örneğinde olduğu gibi diğer bir
modelde ise mahkemeler Ombudsmanın yetkisi dışında kalmaktadır. Danimar-
ka’da Ombudsmanın mahkemeler üzerinde hiçbir yetki ve yaptırımı yoktur; yargı
tamamen bağımsızdır ve faaliyetleri hiçbir kurum tarafından denetlenmemek-

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 53