Page 137 - soma rapor 30122014
P. 137
Daha sonra, 10/06/2010 tarih ve 5995 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle 3213 sayılı
Maden Kanunu'na Ek 7 inci madde eklenmiş; "Maden ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının
bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinde, bu
alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar rödövansçıya aittir. Ancak bu durum ruhsat sahibinin
Maden Kanunundan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmaz." hükmüyle ilk kez "rödövans
sözleşmesi" kavramı Maden Kanunu'nda yer bulmuştur.
Nihai olarak, 03/02/2005 gün 25716 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Maden Kanunu
Uygulama Yönetmeliği, 06/11/2010 tarihli ve 27751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırılmış; ancak, 03/02/2005
tarihinden sonra, ruhsat sahiplerinin Kanun kapsamındaki faaliyetleri ile ilişkili olarak üçüncü
kişi ya da kuruluşlarla yaptığı sözleşmelerin Genel Müdürlüğe bildirilmesinin zorunlu
olmadığına ilişkin hüküm, yeni yönetmeliğin Geçici 1 inci maddesinde muhafaza edilmiştir. Bu
hüküm, taşkömürü dışındaki madenlerin ruhsat sahiplerinin, madenlerin işletilmesinin özel
hukuk hükümlerine göre üçüncü kişilere devrine dayanak olmuştur.
1.3.3. Rödövans Uygulamasının Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisi Kapsamında
Değerlendirilmesi
Rödövans mahiyeti itibari ile, halk arasında taşeron olarak bilinen ancak yasal
mevzuatımızda asıl işveren - alt işveren olarak tanımlanan müesseseye benzemektedir. 4857
sayılı İş Kanunun 2 nci maddesinde "...Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet
üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile
teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini
sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan
ilişkiye asıl işveren - alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine
karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu
toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur ..."
denilmek suretiyle asıl işveren-alt işveren ilişkisi tanımlanmıştır. Benzer bir tanıma Alt
İşverenlik Yönetmeliğinde de yer verilmiştir.
Ancak Yargıtay kararlarında, yürürlükteki mevzuata göre, rödövans ilişkisinin asıl
işveren-alt işveren ilişkisi olmadığı açıklanmıştır. Konuya ilişkin olarak; tazminat ve işçilik
alacaklarının tahsili istemiyle açılan davanın temyiz incelemesinde Yargıtay 7. Hukuk Dairesi
31/12/2013 tarih ve 2013/24576 Esas, 2013/24205 Karar sayılı ilamında; "... Uyuşmazlık 3213
sayılı Maden Kanununda değişiklik yapan 10/06/2010 – 5995 sayılı Kanunun 17. maddesi
123