Page 150 - soma rapor 30122014
P. 150
yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek için çalışanları ve işsizleri korumak, çalışmayı
desteklemek, işsizliği önlemeye elverişli ekonomik bir ortam yaratmak ve çalışma barışını
sağlamak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
Anayasamızın anılan hükmünden hareketle çalışma hayatını, işçi-işveren ilişkilerini, iş
sağlığı ve güvenliğini düzenlemek, denetlemek ve sosyal güvenlik imkânını sağlamak, bu
imkânı yaygınlaştırmak ve geliştirmek, yurt dışında çalışan işçilerimizin çalışma hayatından
doğan hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirme görevi Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı’na verilmiştir.
Diğer taraftan Bakanlığın, iş sağlığı ve güvenliği alanında mevzuat hazırlama ve denetim
yapma ve kalıcı olarak üretken ve daha güvenli çalışma şartlarının oluşturulmasına yönelik
olarak eğitimli ve nitelikli işgücü oluşturulması; işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini
almalarını sağlamaya yönelik politika ve stratejiler belirlenmesi, iş istatistiklerinin derlenmesi
ve yayımlanması, işyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önleyici ve koruyucu hizmetleri
yürütenlerin niteliklerinin belirlenmesi, eğitim ve sertifikalandırılmalarının sağlanması gibi
görevleri de bulunmaktadır.
Rapor konumuz çerçevesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ana hizmet
birimlerinden olan İş Teftiş Kurulu Başkanlığı ile İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
öncelikli olarak muhatap idari kuruluşlar olarak belirlenmiştir.
2.1. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
4857 sayılı İş Kanunu’nun 91 inci maddesinde Devlete, çalışma hayatı ile ilgili
mevzuatın uygulanmasını izleme, denetleme ve teftiş etme ödevi yüklenmiş; bu ödevin de
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı ihtiyaca yetecek sayı ve özellikte teftiş ve
denetlemeye yetkili iş müfettişlerince yerine getirileceği düzenlenmiştir.
Yine 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun’da da, çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın denetlenmesi ve teftişi görevinin
yürütülmesinin Bakan adına İş Teftiş Kurulu Başkanlığınca yapılacağı hükmolunmuştur.
Görevleri anılan Kanun’da sayılan İş Teftiş Kurulu Başkanlığı dayanağını, Uluslararası
Çalışma Örgütü’nün 19/06/1947 tarihinde kabul ettiği 81 sayılı “Sanayi ve Ticarette İş Teftişi
Hakkındaki Milletlerarası Çalışma Sözleşmesi”nden almaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti tarafından da 13/12/1950 tarihli ve 5690 sayılı Kanunla onaylanan
81 sayılı Sözleşmede özetle; sanayi ve ticari işyerleri için bir denetim sisteminin oluşturulacağı,
136