Page 158 - soma rapor 30122014

sisteminin kurulması yönünde işyerlerinin harekete geçirilmesinin uygun olacağı kanaatine

varılmıştır.

İş Teftiş Kurulu Başkanlığı verilerine göre 2014 yılı Haziran ayı itibariyle ülkemizde 134
ruhsat sahası içerisinde üretim gerçekleştiren 176 yeraltı kömür ocağı bulunmakta olup bu sayı

yıl içerisinde açılan ve kapanan ocaklardan ötürü değişebilmektedir. İş Teftiş Kurulu

Başkanlığı, MİGEM’in aksine ruhsat sahası bazında değil işletme bazında denetim yaptığı için
ruhsat sahalarında kaç farklı ocak bulunduğuna ilişkin istatistiki verilerin MİGEM’e oranla

daha doğru olduğu kabul edilmektedir.

Haziran 2014 itibariyle İş Teftiş Kurulu Başkanlığı tarafından yeraltı kömür

işletmelerinde gerçekleştirilen denetim sonuçlarına göre, faaliyette bulunan işletmelerin 68’inin
çalışan sayısı 50’den azdır. Bu 68 işletmede çalışan toplam işçi sayısı 1459’dur. 35 işletmenin

çalışan sayısı 50 ile 99 arasındadır. Bu 35 işletmede çalışan toplam işçi sayısı ise 2595’dir.
Yıllık 500 bin tonun üzerinde üretim yapan işletme sayısı bir elin parmaklarını geçmemektedir.

Örnek vermek gerekirse Gediz havzasının tamamında (küçük ölçekli işletmelerle) yapılan yıllık

üretim, Soma havzasının bir günlük üretiminden azdır. Ermenek’te meydana gelen maden
kazasının rödövansçı şirketi olan Has Şekerler’in günlük üretimi yalnızca 150 ile 200 ton

arasında olup, yıllık üretimi 54 ile 72 bin ton civarındadır. Bu işletmenin çalışan sayısı ise 211
kişidir.

Ülkemizde İş Teftiş Kurulunun görev alanına giren işyerleri ve sigortalı sayılarına
bakıldığında, İş Teftiş Kurulunun görev alanı ile ilgili karşı karşıya bulunduğu iş yükü de ortaya

çıkmaktadır. Bu kapsamda, 2014 yılı rakamlarına bakacak olursak, SGK verilerine göre 2014

yılı Temmuz ayı itibariyle çalışan zorunlu sigortalı sayısının 13.109.755, sigortalı çalıştırılan
işyeri sayısının ise 1.627.221 olduğu görülmüştür.

Söz konusu sayılar 2014 yılı için maden işyerleri özelinde değerlendirildiğinde; Sosyal

Güvenlik Kurumu verilerine göre 2014 yılı Temmuz ayı itibariyle kömür linyit çıkartılması,

metal cevheri madenciliği, diğer madencilik ve taş ocakları faaliyet gruplarında sigortalı
çalıştırılan maden işyeri sayısının toplam 6239, bu işyerlerinde çalışan sigortalı sayısının ise

139.314 olduğu görülmektedir.

İşyeri ve sigortalı sayıları dikkate alındığında 2014 yılında kapsamdaki tüm işyerlerinin

iş sağlığı güvenliği ve işin yürütümü yönünden denetlenmesi istense, denetime yetkili iş
müfettişi başına 1.645 işyeri ile 13.255 sigortalı düşeceği anlaşılmaktadır. Ülkemizde kayıtdışı

işyeri ve istihdam sayılarının oldukça yüksek olduğu da göz önünde bulundurulduğunda,

144