Page 161 - soma rapor 30122014
P. 161
Buna ek olarak, ilk aşamada giderildiği düşünülen mevzuata aykırılıkların ikinci aşamada tekrar
ortaya çıkabildiğinin görüldüğünden bahsedilmiş, hatta yakın zamanda kapatmanın kaldırılması
kararı uygulanan işyerinde yeniden kapatmaya esas noksan husus tespitinin yapıldığı
durumların olduğu ifade edilmiştir.
Bu durum, madenciliğin doğası gereği sürekli olarak değişen koşulları düşünülerek, kalıcı
olacak bir anlayış çerçevesinde işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kültürünün yaygınlaşmasının
önemini ortaya koymaktadır.
Ülkemizde yapılan yeraltı kömür madenciliğinde, özellikle küçük ve orta ölçekteki
madenlerde, işletmeler ürettikleri kömürü kendilerine sermaye yapmaktadırlar. Bir başka deyiş
ile, sonraki dönemlerde işletmeye yapacakları üretim ve iş sağlığı güvenliği yatırımları, ilk
aşamada yapacakları üretim miktarına ve pazarlamaya bağımlıdır. Yeraltı kömür
madenciliğinde üretim ile iş sağlığı ve güvenliğinin birbirinden ayrılması mümkün değildir.
İşletme projesi iş sağlığı ve güvenliği ya da üretim açısından uygun bir proje değil ise veya
proje, uygun kriterlere sahip kişiler tarafından yönetilmiyorsa, her zaman risk bulunmaktadır.
Genel olarak ölümle sonuçlanan iş kazası olgusu ülkemizde hemen hemen bütün
tehlikeli iş kollarında görülen bir durumsa da, madencilik alanında gelişmiş ülkelerin
ülkemizden çok daha fazla miktarda kömür üretirken neredeyse sıfır kaza noktasına gelmiş
olması, buna karşılık ülkemizin ise hala yüksek sayıda ölümlü iş kazaları ile yüz yüze gelmesi
ve arkasında bu iş kazalarının önlenebilir nitelikteyken yaşanmak durumunda kalındığına dair
ciddi şüpheleri barındırması, madencilik sektörünün kurgulanmasından denetlenmesine kadar
acil önlemler alınmasını zaruri kılmaktadır.
Yeraltı kömür madenciliğinde üretim ile iş sağlığı ve güvenliğinin birbirinden ayrılması
mümkün değildir. İşletme projesi iş sağlığı ve güvenliği ya da üretim açısından uygun bir proje
değil ise veya proje, uygun kriterlere sahip kişiler tarafından yönetilmiyorsa, her zaman risk
bulunmaktadır.
Bir maden işyerinin ruhsatına, proje onayına, üretim yöntemine, açılışına, faaliyetlerinin
projeye uygun yürütülmesine dair bütün resmi işlemleri Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı
Maden İşleri Genel Müdürlüğünün görev alanındadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,
işyeri kurulduktan ve faaliyete başladıktan sonra devreye girmektedir.
Özellikle iş sağlığı ve güvenliği alanında iş kazalarının ve meslek hastalıklarının meydana
gelmemesi veya en az düzeye indirilmesi amacıyla, işyerinde tüm önlemlerin başlangıçta
alınmasını zorunlu kılan bir anlayış ve bunu uygulamaya geçirecek gerekli kurumsal alt yapı
147