Page 183 - soma rapor 30122014
P. 183
6331 Sayılı Yasa ile tesis edilen yeni iş güvenliği uzmanlığı sisteminin, hızlı bir kalkınma
süreci içerisinde olan ülkemizde, iş kazalarının önlenmesinde ve azaltılmasında son derece
hayati bir rol üstleneceği kuşkusuzdur. Bununla birlikte iş güvenliği uzmanlığı sisteminin etkin
ve verimli çalışmasının önünde bazı engeller bulunduğu görülmektedir. Öncelikle iş güvenliği
uzmanlarının sertifikalandırılma aşamasının gerek iş güvenliği uzmanlığı eğitim kurumlarında
verilecek eğitimlere ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenen müfredat,
gerek eğitimlerin niteliği ve gerekse eğitim sonrasında yapılan uzmanlık sınavlarının bu
alandaki yetkinliği belirleyiciliği tartışılmalıdır.
Yukarıda belirtilen hususlardaki sorunların yanı sıra, getirilen geçici düzenlemeler
neticesinde, mevcut sistemin istikrarlı bir şekilde uygulanmamasından kaynaklanan yeni
sorunlar da ortaya çıkmaktadır. Sosyal güvenlik sisteminde belirli prim gün ödeme sayısına
sahip C sınıfı iş güvenliği uzmanlarının doğrudan B ve A sınıfı uzmanlık sınavlarına kabul
edilişi, bu uzmanların yeterlilikleri açısından tereddüt oluşturmaktadır.
Mevcut sistemdeki bir diğer eksiklik, iş güvenliği uzmanlarının uzmanlık alanlarına göre
yetkilendirilmemiş olmasıdır. Örnek vermek gerekirse maden mühendisliği eğitimi almamış
olan A sınıfı bir iş güvenliği uzmanı, yeraltı kömür üretimi yapılan bir işletmenin iş güvenliği
koşullarını kontrol edebilmektedir. Kamuoyunda “İş Güvenliği” paketi olarak bilinen tasarıda
iş güvenliği uzmanlarının sektör bazlı uzmanlaşmasına olanak verecek düzenlemeler
bulunmakta olup bu düzenlemelerin yasalaşmasının faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca, iş güvenliği uzmanları, görevlerini
mesleğin gerektirdiği etik ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütürler.
İş güvenliği uzmanı söz konusu başlıklar kapsamında özet olarak aşağıdaki görevleri
yapmakla yükümlüdür:
İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve
diğer teçhizatın durumu, bakımı, secimi ve kullanılan maddeler de dahil olmak üzere işin
planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların secimi, temini,
kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına
ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene
tavsiyelerde bulunmak,
Risk değerlendirmesinin yapılmasını sağlamak; gerekli çalışmaları planlayarak
alınacak sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini
yapmak,
169