Page 205 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

II. Kayıt Süreci

Ülkemize giriş yapan Suriyelilere ilişkin olarak yürütülen süreç yönetiminin ilk ve
çok önemli kısmını, sağlıklı kayıtlama ve verilerin toplanması oluşturmaktadır. Zira
bu kişilerin doğru ve detaylı bir şekilde kayıt altına alınmaları, güvenlik konusunun
yanı sıra sunulacak hizmetlerin planlanması, yürütülmesi ve alınacak tedbirlerin
belirlenmesine ilişkin pek çok alanda son derece önem taşımaktadır. Çünkü yapılacak
her türlü planlamada cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi, meslek, engellilik gibi konulara ilişkin
bilgiler büyük önem arz etmektedir.

Ancak 29 Nisan 2011’den itibaren Türkiye’ye gelmeye başlayan Suriyeliler konusunda
hem mülteci sayılarının zaman zaman günlük 100 bini aşmasının getirdiği teknik
imkânsızlıklar, hem Nisan 2013’te yasal dayanağa kavuşan Göç İdaresi Genel
Müdürlüğü’nün ancak Nisan 2014 itibarıyla faaliyetlerine başlayabilmesi ve biyometrik
kayıtlamanın sistemli olarak anılan Genel Müdürlük üzerinden yapılmaya başlanması
nedenleri ile özellikle 2011- 2014 arasında kayıtlamalarda sorunlar yaşandığı; yine
sayıların çok yüksek olması ve kapasite sorunları nedeni ile kayıtlamaların yeterince
sağlıklı yapılamadığı da bilinmektedir. Dünyanın hangi ülkesinde, bölgesinde olursa
olsun, bu tür bir krizin ve 3,5 milyonu bulan sayıdaki mültecinin kayıtlanmasının kolay
olmadığı açıktır. Diğer taraftan, Suriyelilerin birçoğunun yanında kimliklerinin tespit
edilmesini sağlayacak resmi evrak bulunmadığı, bir kısmının ise ülkelerindeki mevcut
durum nedeniyle halen korku içinde olduğu ve gerçek kimlik bilgilerini paylaşmaktan
çekinebildikleri öğrenilmiştir. Mültecilerin kayıtları prensipte beyana dayalı olarak
gerçekleştiği için, çeşitli kaygılarla verilen bazı bilgilerin doğruluğu konusunda sorunlar
olması şaşırtıcı değildir. Beyana dayalı kayıt sisteminin bir dezavantajı da Suriyelilerin
beyan ettikleri adresleri değiştirebilmeleri olup, bu da yukarıda bahsi geçen hususlar
çerçevesinde sıkıntı yaratabilmektedir.

GİGM de bu noktadan hareketle bir taraftan kayıtlamaya devam etmekte, öte taraftan
da kayıtların güncellenmesi konusunda BMMYK ile birlikte “Türkiye’de Geçici
Koruma Kapsamında Bulunan Suriyelilerin Kayıtlarının Güncellenmesi Projesi” ile yeni
bir çalışma yapmaktadır. Suriyelilerin kayıtlarının parmak izi üzerinden güncellenmesi
ve ayrıntılandırılması sonrasında kendilerine yeni ve dijital altyapılı güvenlikli kimlik
belgeleri verilecektir.

7 Ocak 2017’de Hatay’da başlatılan çalışma, yardım organizasyonları, yüksek mobilitenin
kontrol edilebilmesi, güvenlik ve mültecilerin haklarına ulaşması bakımından son
derece hayati bir rol oynayacaktır. Kayıtların sağlıklı biçimde yenilenmesi sonrasında
stratejilerin gerçekçi bir zeminde yürütülmesi daha mümkün olacaktır.

TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU 205