Page 79 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

olmasına rağmen, Birlik içerisinde müktesebat ile tartışmaların bittiğini, ayrıca AB
ülkelerinin her zaman bu müktesebata uygun hareket edebildiğini söylemek güçtür.
C. Afrika ve Amerika Kıtası Sözleşme ve Düzenlemeleri

Ülkemizi doğrudan ilgilendirmemekle birlikte, yukarıda belirtilenler dışında da
uluslararası koruma hukukunun gelişimine katkıda bulunan çeşitli uluslararası sözleşme,
belge ve mekanizmalar mevcuttur. Bunlardan biri, ‘Afrika’daki Mülteci Sorunlarının
Özel Yönlerini Düzenleyen Afrika Birliği Örgütü Sözleşmesi’dir. Bu Sözleşme,
Cenevre Sözleşmesi’ndeki mülteci tanımına ek olarak, menşe ülkesinin ya da vatandaşı
olduğu ülkenin bir bölümünde ya da tümünde, dış saldırı, işgal, yabancı egemenliği ya
da kamu düzenini ciddi biçimde bozan olaylar nedeniyle daimi ikamet ettiği yeri terk
etmeye zorlanan kimseleri de ‘mülteci’ olarak tanımlamaktadır.

Benzer bir şekilde ‘Orta Amerika, Meksika ve Panama’daki Mültecilerin Yasal
ve İnsancıl Problemlerden korunması Hakkında Uluslararası Konferans Dizisi’
neticesinde kabul edilen ‘Cartegana Bildirgesi’nde, ‘mülteci’ tanımı içerisine,
Cenevre Sözleşmesi ve Ek Protokolünde tanımlanan kimselere ilave olarak, yaygın
şiddet, dış saldırı, iç çatışmalar, yaygın insan hakları ihlalleri ya da kamu düzenini
ciddi olarak bozan diğer durumlardan dolayı yaşamları, güvenlikleri ya da özgürlükleri
tehdit altında olduğu için ülkelerinden kaçan kişilerin de girmesi gerektiği ifade
edilmektedir.

Uluslararası koruma hukukuna ilişkin olarak, yukarıda sıralananların dışında, bir insan
hakları koruma mekanizması olan Amerika Kıtası İnsan Hakları Mahkemesi’nin
(Corte Interamericana de Derechos Humanos) de kararları bulunmaktadır. Mahkeme
kararlarında ilgi çekici olan nokta, Amerika İnsan Hakları Sözleşmesi’ne yapılan
atıfların dışında, Cenevre Sözleşmesi’ne ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi karar ve
içtihatlarına yapılan atıfların yoğunluğudur. Bu durum uluslararası koruma hukukunun
dinamik ve etkileşime açık yapısının bir örneğini teşkil etmektedir.

TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU 79