Page 74 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

bağlamda Mahkeme, karar ve içtihatlarıyla uluslararası koruma hukukuna önemli
katkılar yapmış ve yeni bazı koruma türlerinin (ikincil koruma) ortaya çıkmasına da
vesile olmuştur.
B. Avrupa Birliği Müktesebatı

Avrupa Birliği’nin uluslararası koruma hukukuna ilişkin düzenlemeleri incelendiğinde
öncelikle karşımıza ‘Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’ çıkmaktadır. Birlik içerisinde temel
anlaşmalarla aynı seviyede bağlayıcılığı olan Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’nın 18’inci
maddesi sığınma hakkını düzenlemektedir. Bu maddeye göre; sığınma hakkı, mültecilerin
statüsüne ilişkin 28 Temmuz 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi ile 31 Ocak 1967 tarihli
New York Protokolü kuralları dikkate alınarak ve Avrupa Topluluğu’nu kuran Antlaşma’ya
uygun olarak teminat altına alınmalıdır. Sözleşmenin 19’uncu maddesi ise toplu olarak
sınır dışı etme uygulamasının yasak olduğunu, hiç kimsenin ölüm cezası, işkence veya
başka insanlık dışı veya alçaltıcı muamele veya cezaya tabi tutulması konusunda ciddi bir
tehlikenin bulunduğu bir devlete geri gönderilemeyeceğini, sınır dışı edilemeyeceğini veya
iade edilemeyeceğini hüküm altına almaktadır. 70

Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’ndan sonra Birliğin uluslararası korumaya ilişkin temel
düzenlemelerini İltica Usulleri, Vasıf, Kabul Koşulları ve Geçici Koruma Yönergeleri olarak
bilinen dört düzenleme oluşturmaktadır. Bunlardan ilki olan ve Avrupa Parlamentosu ile
71
Konsey tarafından 2013 yılında kabul edilen yeni ‘İltica Usulleri Yönergesi, mülteci statüsü
verilmesine ve geri alınmasına yönelik üye devletler için ortak prosedürler oluştururken ve
söz konusu kişiler için minimum garantileri ortaya koyarken, Avrupa Parlamentosu ile
72
Konsey tarafından 2011 yılında kabul edilen yeni ‘Vasıf Yönergesi’ ise mülteci ve ikincil
koruma statülerinden yararlanacak kişilerin niteliklerine ve bu kişilerin ne tür haklara
sahip olacaklarına ilişkin hususları düzenlemektedir. Diğer bir yönerge olan ve Avrupa
Parlamentosu ile Konsey tarafından 2013 yılında kabul edilen yeni ‘Kabul Koşulları

70 20/08/2017. Ayrıca AB Temel Haklar Şartı’nda yer alan sığınma hakkına dair detaylı bir inceleme için bkz.
Neva ÖVÜNÇ ÖZTÜRK, “Avrupa Birliği Temel Haklar Şartında Yer Alan Sığınma Hakkının Tahlili”, İnönü
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.2, 2012, s.187-229.
71 “Directive 2013/32/EU of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 on common
procedures for granting and withdrawing international protection (recast)” adlı Yönergeye ilişkin bilgiler ve
Yönerge metni için bkz. Avrupa Parlamentosu’nun resmi internet sayfası (https://ec.europa.eu/home-affairs/
what-we- do/policies/asylum/common-procedures_en ve http://eur-lex.europa.eu/legal- content/EN/TXT/
PDF/?uri=CELEX:32013L0032&from=en); erişim tarihi: 20/08/2017.
72 “Directıve 2011/95/EU of the European Parliament and of the Council of 13 December 2011 on standards
for the qualification of third-country nationals or stateless persons as beneficiaries of ınternational protection,
for a uniform status for refugees or for persons eligible for subsidiary protection, and for the content of the
protection granted (recast)” adlı Yönergeye ilişkin bilgiler ve Yönerge metni için bkz. Avrupa Parlamentosu’nun
resmi internet sayfası (https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/asylum/refugee-status_en ve
http://eur- lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:337:0009:0026:en:PDF); erişim tarihi:
20/08/2017.

74 TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU