Page 75 - Türkiye'deki Suriyeliler - Özel Rapor

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU

73
Yönergesi’ ise özetle uluslararası koruma başvuru sahiplerine ve aile üyelerine yönelik
üye devletlerdeki kabul koşullarına (iaşe- ibate-maddi yardım vb.) ilişkin standartları
ortaya koymaktadır. Bu yönergelerden sonuncusu ve henüz revize edilmemiş olan
74
2001 tarihli ‘Geçici Koruma Yönergesi’ ise adından da anlaşılacağı üzere üçüncü
ülkelerden kitlesel olarak üye devletlere gelen ve ülkelerine geri dönemeyen
kimseler için sağlanacak geçici korumaya ilişkin temel standartların oluşturulmasını
ve üye devletler arasında külfet paylaşımının sağlanmasını hedeflemektedir. Bununla
birlikte Geçici Koruma Yönergesi ile ilgili olarak Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek
Komiserliği’nin çeşitli yorum ve eleştirileri mevcuttur.

Bu Yönergenin 1990’lı yıllardaki Bosna ve Kosova çatışmalarına Avrupa Birliği’ne
üye devletlerin verdiği farklı tepkilerden çıkartılan derslerle hazırlandığını ifade
eden Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, bu krizlerde üye devletlerin
ve Birliğin büyük kitlesel akınlar ile karşı karşıya kaldıklarında uyumlu bir tavır
sergileyemediklerini, başvuruların münferiden incelenmesinin sistemde yığılma tehlikesi
yaratmasından dolayı üye devletlerin kendi tedbirlerini benimseyerek birbirlerinden
bağımsız şekilde hareket ettiklerini, bunun sonucunda ise üye ülkeler arasında sağlanan
korumada farklılıklar ortaya çıktığını, bunun da ikincil akınlara neden olduğunu
ifade etmektedir. Mülteciler Yüksek Komiserliği aynı zamanda geçici korumanın
Cenevre Sözleşmesi’nde öngörülen mülteci statüsünün yerini alacak bir şekilde
yorumlanmasını değil, kitlesel bir akın durumunda, bu kişilerin başvuruları bireysel
olarak incelenene kadar acil korunma ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlayan, sadece
pratik bir araç olarak görülmesini istemektedir. Diğer ifadeyle, Yüksek Komiserlik
geçici koruma rejiminin kitlesel akın tahminlerine dayalı olarak çalışan değil;
bireysel incelemelerin işlemeyeceği, gerçek olaylarla sınırlı, istisnai bir mekanizma
olmasını arzu etmektedir. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, geçici
koruma uygulamasında işgücü piyasasına erişim, aile birleşimi ve seyahat özgürlüğü
gibi bazı haklarda sınırlamalara gidildiğini de ifade etmektedir. Benzer şekilde Yüksek

73 “Directıve 2013/33/EU of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 laying down
standards for the reception of applicants for international protection (recast)” adlı Yönergeye ilişkin bilgiler ve
Yönerge metni için bkz. Avrupa Parlamentosu’nun resmi internet sayfası (https://ec.europa.eu/home-affairs/
what-we- do/policies/asylum/reception-conditions_en ve http://eur-lex.europa.eu/legal- content/EN/TXT/
PDF/?uri=CELEX:32013L0033&from=EN); erişim tarihi: 20/08/2017.
74 “Council Directive 2001/55/EC of 20 July 2001 on minimum standards for giving temporary protection in
the event of a mass influx of displaced persons and on measures promoting a balance of efforts between Member
States in receiving such persons and bearing the consequences thereof” adlı Yönergeye ilişkin bilgiler, Yönergenin
metni ve 2016 Ocak ayında Avrupa Komisyonu tarafından Yönerge hakkında yapılan değerlendirme için bkz.
Avrupa Parlamentosu’nun resmi internet sayfası (https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we- do/policies/
asylum/temporary-protection;https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/e-library/documents/
policies/asylum/temporary-protection/docs/executive_summary_evaluation_tpd_en.pdf ve http://eur-lex.
europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2001:212:0012:0023:EN:PDF); erişimtarihi: 20/08/2017.

TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER ÖZEL RAPORU 75