Page 129 - yargi-ozel-raporu
P. 129
bu mahkemelerle DGM’ler arasında neredeyse bir fark bulunma-
maktaydı. 5190 sayılı Kanun hükümleri incelendiğinde, 2845 sayı-
lı Kanunun hükümlerinin aynen korunup, 1412 sayılı CMUK’un
394 üncü maddesinin (a) bendine eklendiği görülmektedir. Bu
madde özel yetkili ağır ceza mahkemelerinin görev alanını düzenle-
mekteydi. Yine CMUK’a eklenen 394 üncü maddenin (b) bendi de
bu mahkemelerin yargılama usulünü belirlemekteydi. Özetle 5190
sayılı Kanunla DGM’ler sadece isim olarak kaldırılmış, bunların de-
vamı niteliğindeki özel yetkili ağır ceza mahkemeleri faaliyete geçiril-
miştir. Özel yetkili mahkemelerin mevcudiyeti bazı anayasal ilkelere,
özellikle temel hak ve özgürlüklere aykırı nitelikte oldukları iddiasıy-
la uzun süre gündemi meşgul etmiştir. Bu mahkemelerin varlığı ve
nitelikleri özellikle uluslararası platformda Türkiye’nin önünde bir
engel teşkil etmiştir.
(200) Özel yetkili mahkemelerin görev alanına hangi suçlar girmek-
teydi?
CMK’nın yürürlük tarihindeki 250 nci maddesinin birinci fıkrasın-
da düzenlenen,
a) Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen uyuşturucu veya uyarıcı mad-
de imal ve ticareti suçu,
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
b) Haksız ekonomik çıkar sağlamak amacıyla kurulmuş bir örgütün
faaliyeti çerçevesinde cebir ve tehdit uygulanarak işlenen suçlar,
c) İkinci Kitap Dördüncü Kısmın Dört, Beş, Altı ve Yedinci Bölü-
münde tanımlanan suçlardır (305, 318, 319, 323, 324, 325 ve 332
nci Maddeler hariç),
11.1. Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemelerinin Yol Açtığı
Sorunlar
11.1.1. Adil Yargılanma Hakkı Açısından
(201) Özel yetkili mahkemelerin varlığı adil yargılanma hakkını ih-
lal edip Sözleşme ve Anayasaya aykırı bir durum oluşturmaktaydı.
Örneğin; bu mahkemelerde sanığın kendisiyle ilgisi olmayan bazı
duruşmalara katılma zorunluluğu bulunmadığından, yargılama
102