Page 194 - yargi-ozel-raporu

yüksek mahkemeler, birer içtihat mahkemesi görevini yapmakta, ilk
derece mahkemelerince verilen kararların olaylara, kanuna ve usule
uygunluğunu denetlemek yani istinaf kanun yolu incelemesini yap-
makla görevli ikinci derece mahkemeler bulunmaktadır. Yargıtay ise
ilk derece mahkemeleri ile kendi arasında süzgeç görevini yapacak
bir ara mahkemesi bulunmadığı için her iki görevi, yani hem içtihat
yaratmak hem de istinafı yürütmek durumunda kalmıştır. Yargı-
tay’ın kendisinden beklenen içtihat mahkemesi olma niteliğini ko- Bölüm 3 Yargıtay
ruyabilmesi, iş yükünün çok artmış olması nedeniyle imkânsız hale
gelmiştir. Yargıtay’ın içtihat mahkemesi olma niteliğinin korunması,
yargılamanın güvenli ve hızla sonuçlandırılması bakımından istinaf
kanun yolu incelemesini yapmak üzere bölge adliye mahkemelerinin
kurulmasının bir ihtiyaç haline geldiği görülmektedir.

Mahkemelerin verimli, etkili, süratli ve güvenli çalışmalarını sağla-
mak ve denetim yargılamasını güçlendirmek üzere, eskiyen ve ye-
tersiz hükümler taşıyan 469 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılarak,
bunun yerine adlî yargı ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mah-
kemelerinin kuruluşunu, görevlerini ve yetkilerini düzenlemek ama-
cıyla…” şeklinde belirtilmiştir.
147
(327) İstinaf mahkemelerinin kurulması, Türkiye’nin, AB katılım
sürecinin de önceliklerinden biridir. AB üyesi ülkelerde bulunan ve
adil yargılanma hakkının sağlanması hususunda gerekli görülen is-
tinaf mahkemeleri için yasal düzenleme yapılmış, buna bağlı olarak
CMK ve HMK’da istinaf yolu ile ilgili usul hükümlerine yer veril-
miştir. İstinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesi ile birlikte, şüphesiz
Yargıtay’ın üye sayısı, daire sayısı ve ağır iş yükü azalacak; Yargıtay,
gerçek bir içtihat mahkemesi fonksiyonuna kavuşup sadece huku-
kilik denetimi yapacaktır (Bu konuda HSYK tarafından bölge adli-
ye mahkemeleri ile adli yargı ilk derece mahkemeleri 2016 yılı ana
kararnamelerine ilişkin ilke kararları ilan edilmiş olup, 20/07/2016
tarihinde istinaf mahkemelerinin faaliyete geçeceği belirtilmiştir).

147 Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuru-
luş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu
(1/521), https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss146m.htm (Eri-
şim Tarihi: 07/03/2016)

167