Page 224 - yargi-ozel-raporu

(396) Sonuç olarak; HSYK’nın mevcut yapısı, AB’ye uyum süre-
cinde ülkemize yönelik hazırlanan istişari ziyaret raporları, ilerleme
raporları ve katılım öncesi tavsiye raporları ile diğer belgelerde geçen
eleştiriler ve tavsiyeler dikkate alınarak oluşturulmuştur. Bu zaman
diliminde, ülkemizde 2009 yılında hazırlanan ve Bakanlar Kurulun-
ca da kabul edilen “Yargı Reformu Stratejisi Belgesi”, Adalet Bakan-
lığı Stratejik Planı (2010-2014) ve 9. Kalkınma Planı Adalet Hiz-
metleri Özel İhtisas Komisyonu Raporunda (2007-2013) yer verilen
hususlar da referans alınmıştır. 175

(397) HSYK üyelerinin büyük kısmının, ilk derece mahkemesi hâ-
kim ve savcılarının kendi aralarından seçtiği üyelerden oluşmasının
olumlu yönleri bulunmakla birlikte, mevcut seçim sisteminin, yargı
teşkilatında sürekli bir seçim atmosferi yarattığı ve buna bağlı kutup- Bölüm 4 Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
laşmalar doğurduğu yönünde eleştiriler yapılmaktadır. Bu eleşti-
176
rilerde gerçeklik payı bulunmakla birlikte daha iyi, daha çoğulcu bir
sistem getirilmedikçe mevcut olan bu çoğulcu sistemin sürdürülmesi
gerçekçi olacaktır. Nihayetinde hâkim ve Cumhuriyet savcılarının
da genel, yerel vb. seçimlerde bir siyasi tercihi bulunmaktadır. Bu
gerçek, seçimlerin bu usulde yapılmasından önce de vardı, gelecekte
de var olacaktır. Bazı ülkelerde (Almanya, Belçika gibi) hâkim ve
177
Cumhuriyet savcıları siyasi partilere üye olabilmekte, politik faali-
yetlerde bulunabilmektedir. Önemli olan karar verirken objektif ve

175 28/02/2013 tarih ve 2013/126/8040 sayılı “Yeni Anayasa Çalışmalarına İlişkin
HSYK Görüşü”, http://www.hsyk.gov.tr/Mevzuat/Gorusler/TBMMye-gonde-
rilen-Anayasa-onerisi.pdf, sf. 5-6 (Erişim Tarihi: 25/02/2016).
176 ÇELİK, Burak, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu: Yapısal Açıdan Karşılaş-
tırmalı Bir İnceleme, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dok-
tora Tezi, İstanbul, 2010, sf. 202; ÇELİK’e göre; “Bu konudaki daha ciddi bir
diğer sorun ise, birinci sınıf olmanın yalnızca seçilme koşulu olarak belirlenmiş
olmasıdır. Birinci sınıf yargıç ve savcılar kendi aralarında seçim yapmayacak,
bu seçime tüm yargıç ve savcılar katılacaktır. Mesleğin ilk basamaklarındaki
yargıç ve savcıların yükselme beklentisiyle hareket edebilecekleri kaygısı bura-
da daha da geçerlidir.’’
177 Alman Hâkimler Kanununun 39 uncu maddesi ile Belçika’daki yasal mevzuata
göre, hâkimler, tarafsızlıklarına gölge düşürmeyecek şekilde siyasi partilere üye
olabilir, politik faaliyetlerde bulunabilir ancak deklarasyonda bulunamazlar.
Ayrıca Alman Hukuk Muhakemeleri Kanununun 42 nci maddesi ve Alman
Yargıtayı’nın uygulamalarına göre, hâkimlerin siyasi parti üyelikleri, hâkimin
reddi nedenlerinden sayılamaz.

197