Page 270 - yargi-ozel-raporu

rerek siyasi tartışmaların odağı haline geldiği gibi, tarafsızlığını da
bu söylemden sonra tartışmalı hale getirmiştir.
(473) Mahkeme Başkanlarının bu mahiyetteki beyanları, demokra-
tik hukuk devleti anlayışına ve yargı erkinin tarafsızlığına aykırılık
oluşturmaktadır. Kararlarıyla aktivist bir çizgiyi takip eden Mahke-
me, müdahaleci tavrını başkanlarının beyanatlarıyla da son yıllara
kadar sürdürmüştür. Temennimiz bu durumun kurumsal bir yak-
laşımla aşılması ve AYM’nin asli işlevini yerine getirmesidir. Aynı
zamanda AYM’nin siyasi bir belge olarak değerlendirilen anayasaları
yorumlayarak iptal kararı vermesi, siyaset yapmasını haklı çıkaramaz.
6. Karşılaştırmalı Hukukta Bireysel Başvuru

(474) İkinci Dünya Savaşı sonrasında ulusal ve uluslararası düzey- Bölüm 5 Anayasa Yargısı
de yaşanan en önemli gelişmelerden birisi, insan haklarının bölgesel
ve evrensel planda korunmasına ilişkin uluslararası mekanizmaların
kurulması olmuştur. Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı öncesinde ilk
defa Avusturya ve Çek Cumhuriyeti’nde ortaya çıkan Parlamentola-
rın, kamu adına denetlenmesi ihtiyacı ve böylece yasama organının
işlemlerinin üstün norm olan anayasaya uygunluğunun bağımsız bir
organ tarafından denetlenmesi fikri kabul görmüş ve anayasa yargısı
ortaya çıkmıştır.

(475) Günümüzde modern anayasa yargısının iki temel işlevi var-
dır. Bunlar, anayasal düzeni ve temel hakları korumak olduğu kabul
edilmektedir. Temel hakları koruma işlevi geçmişte ikincil nitelikte
görülse de, bu koruma işlevi günümüzde çağdaş anayasa mahkeme-
lerinin ve anayasa mahkemelerinin görevlerini yerine getiren yüksek
mahkemelerin en ayırt edici özelliği haline gelmiştir. Hukuka bağlı
devletin geldiği aşama ve insan haklarının korunmasının son halkası
olarak bireysel başvuru ya da anayasa şikâyeti kurumu çağdaş de-
mokrasilerde önemli bir kilometre taşı olmuştur.

(476) Bireysel başvuru ya da anayasa şikâyeti kurumunun uygula-
ması, her ülkede farlılıklar göstermekle birlikte, Avrupa’da yirmi yedi
devlet, kamu otoritelerinin tasarrufları sonucunda temel hakları
217

217 Ocak 2011 tarihi itibariyle bireysel başvuru yöntemini Avrupa’da kabul eden
devletler: Almanya, Avusturya, Arnavutluk, Azerbaycan, Belçika, Bosna-Her-

243