Page 291 - yargi-ozel-raporu

MUKAYESELİ HUKUK

1. Yargı Sistemlerinin Mukayeseli Hukuk Bakımından
Görünümü

(521) Yargı sistemleri ikili bir ayrım yapılarak incelenebilir. Evrensel
hukuk bakımından Anglosakson hukuk sisteminin benimsendiği ül-
kelerde “yargı birliği”; Kıta Avrupası hukuk sisteminin benimsendiği
ülkelerde ise “yargı ayrılığı” sistemi uygulanmaktadır. Anglosak-
227
son hukuk sitemini benimseyen ABD, Birleşik Krallık, Kanada ve
Avusturya gibi ülkelerde yargı birliği sistemi benimsenmesinin so-
nucu olarak, tek bir yüksek mahkeme bulunmaktadır. Bu mahkeme
anayasa yargısını, adli ve idari yargıyı tek başına temsil etmektedir.
228
Bu sistemde idarenin yargı yolu ile denetimi görevi, kural olarak
adalet mahkemelerince yerine getirilmekte, idare ile birey aynı dü-
zeyde tutulmakta ve aynı hukuk kurallarına tabi bulunmaktadır.
229
Bu ülkelerde toplum, çoğulcu olduğu için iktidar da tek değil, par-
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
çalı bir yapıya sahiptir. Çoğulculuk sonucu kurumsal parçalanma,
işbölümünü ortaya çıkarmış ve toplum kendi hukukunu kendi üret-
meye başlamıştır. Toplumun ürünü olan egemen güç hukuk olup,
devlet ikinci plandadır. Hukuk yaşayarak öğrenildiği, esnek olduğu
ve devletten bağımsız olduğu için genellikle yazılı bir anayasaya ge-
rek duyulmamıştır. Örneğin, Birleşik Krallıktaki mahkemelerin
230

227 ERKAN, Fikret, İsveç İdari Yargı Sistemi ve Analizi,
http://www.danistay.gov.tr/upload/isvec_ysk_Fikret_erkan.pdf, sf. 1 (Erişim
Tarihi: 23/05/2016); GARNER, James, İdare Hukuku Hakkında Anglo-A-
merikan Görüşü, Çeviren: Dr. Cemal Aygen, AÜSBFD, 1997, C. 12, S. 1, sf.
95; KOÇAK, Özlem, Türkiye’ de Yargının Örgütlenmesi ve Adalet Sisteminin
Problemleri, TBB Dergisi, 2009, S. 85, sf. 403; TAN, Turgut, İdare Hukuku,
Turhan Kitabevi, Ankara, 2014, sf. 617.
228 ERKAN, age, sf. 1; TAN, Turgut, age, sf. 617.
229 TAN, Turgut, age, sf. 617.
230 KOÇAK, age, sf. 404.

264