Page 301 - yargi-ozel-raporu

1.3. İtalya

(540) İtalyan Anayasasına göre, devlet içinde yargı erkinin tekliği,
ancak yargı kollarının çeşitliliği prensibi kabul edilmiştir. Buna göre;
İtalyan yargı sistemi adli, idari ve askerî yargı kollarından oluşmak-
tadır. İtalya’da 1981 tarihinde askerî yargı alanında yapılan yeni dü-
zenlemeye göre, Askerî Yargıtay kaldırılmış ve temyiz işlemleri Yar-
gıtay’ın özel dairesinde yapılmaya başlanmıştır. Böylece askerî yargı
temyiz aşamasında genel yargıyla birleştirilmiştir. Yargıtay bünyesin-
de Askerî Cumhuriyet Başsavcılığı mevcuttur. Ancak İtalya’da eğilim
genel adli mahkemelerin yanında uzmanlaşmış bölümler kurarak,
daha önce de sivil statüsü olan askerî hâkimleri genel adli yargı dü-
zeniyle yeniden birleştirmektir. Yani kısaca İtalya’da da, AB’nin ge-
nelinde olduğu gibi askerî mahkemelerin kaldırılması ve askeri yargı
noktasında tam bir yargı birliğinin sağlanması düşünülmektedir. 282

(541) İtalya Anayasa Mahkemesi, devlet ve bölgelerce çıkarılan ka-
nunların ve kanun hükmünde kararnamelerin anayasal meşruiyeti
üzerine tartışmaları, devlet tarafından bölgelere tahsis edilen yetki-
lerden kaynaklanan sorunları anayasa hükümlerine göre çözme, aynı
zamanda Cumhurbaşkanı ve bakanlara karşı yöneltilen suçlamaları
inceleme yetkisine sahiptir. 283

1.4. Almanya
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
(542) Almanya’da birçok idari uyuşmazlık uzun süre boyunca adli
yargının denetiminde kalmıştır. İdari yargı rejimine dikta rejimi-
284
nin olumsuz etkileri olmasına rağmen, Almanya’da idari yargının
doğuşu 1960’lı yıllara kadar uzanmaktadır. Bu dönemde Weimar
Anayasası ve ardından Bonn Anayasası devletin kamu hukukundan
doğan faaliyetleri dolayısıyla kişilere verdikleri zararın devlet tüzel-
kişiliğince ödenmesi gerektiğini öngörmüştür. Alman idare huku-
kundaki dava türleri, iptal, yükümlülük, edim ve tespit davasıdır.

282 YANIK, Murat, Karşılaştırmalı Hukuk Işığında Yargı Ayrılığı Sistemi Da-
nıştay 145. Yıl Sempozyumu, http://www.danistay.gov.tr/upload/yayin-
lar/04_04_2014_021117.pdf (Erişim Tarihi: 10/03/2016).
283 http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/
pdf/10-%C4%B0TALYA%20319-354.pdf (Erişim Tarihi: 10/03/2016)
284 İSBİR, age, sf. 963.

274