Page 347 - yargi-ozel-raporu

(660) Uluslararası alanda ombudsmanlıkla ilgili kararlara; Birleşmiş
Milletlerin 1971 tarihli Viyana Toplantısında aldığı ombudsmanlığa
ilişkin kararı, Avrupa Konseyi İstişari Asamblesinin 1975 yılındaki
üye ülkelerde ombudsman kurulmasını tavsiye eden 457 sayılı kararı
örnek olarak verilebilir. Bunun yanı sıra “Maastricht Anlaşması” ile
Avrupa Topluluğunda Avrupa Ombudsmanı kurulmuş, ayrıca 2004
tarihli Avrupa İçin Bir Anayasa Oluşturan Antlaşmanın Temel Haklar
ve Birlik Vatandaşlığı bölümünde Avrupa Ombudsmanına ilişkin
düzenlemelere yer verilmiştir. Ayrıca insan haklarının korunması ve
geliştirilmesi konusunda bağımsız ve ulusal mekanizmaların oluştu-
rulması konusundaki Paris İlkeleri de ombudsmanlığın kaynakları
arasındadır.

(661) Ombudsmanlığın dünyadaki örneklerine bakıldığında; İs-
veç’te Parlamento Ombudsmanları, özel bir savcının tüm yetki-
lerine sahiptir, parlamentoya yasa değişikliği teklifinde buluna-
bilir, yıllık raporlarını meclise verir, incelemeleri sırasında bir
kamu görevlisinin suçlu olduğu kanısına ulaşırsa ceza soruştur-
ması başlatmaya yetkilidir. Ayrıca Ombudsmanların dava açma
yetkisi de bulunmaktadır. Ombudsman şikâyet üzerine veya re-
364
sen inceleme yapabilmektedir. Şikâyetin düşük öneme sahip olması
durumunda reddedebilmektedir. Böylece Ombudsmanın olanakla-
rını, en efektif şekilde kullanması amaçlanmıştır.
365
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
(662) İngiltere’de idari yargı sisteminin bulunmaması nedeniyle,
ombudsmanlığın ayrı bir önemi vardır. İngiltere’de Ombudsman
bilgi edinme hakkının da en büyük güvencesidir. İdareleri şeffaf-
lık ve iyi yönetim ilkeleri açısından denetlemektedir. 366

(663) ABD’de federe devletlerde farklı adlarla ombudsmanlık siste-
mi vardır. Fransa’da Ombudsmanlık Kurumu olan “Hakların Savu-
nucusu” devletin idari organları, yerel ve bölgesel yönetimler, kamu
kurumları, kamu hizmeti gören kuruluşlar ile ilişkiler çerçevesinde
hak ve özgürlükleri korumak, çocukların hak ve çıkarlarını savun-

364 FENDOĞLU, age, sf. 13.
365 TUTAL, Erhan, Dünyada ve Türkiye’de Ombudsmanlık, Adalet Yayınevi, An-
kara 2014, sf. 121, 122.
366 TUTAL, age, sf. 134.

320