Page 49 - yargi-ozel-raporu

mayıp, deliller toplanmadan dava açılmakta; mahkeme adeta savcı
gibi kovuşturma evresinde kanıt toplamak ve eksik soruşturmayı
tamamlamak zorunda kalmaktadır. Bu nedenle mahkeme eksik so-
ruşturmayı tamamlamak için büyük zaman harcamakta ve bu sorun
yargının iş yükünde ciddi bir artışa neden olmaktadır.

(37) Bu konuda çözüm önerisi olarak;

1- Delilleri değerlendirdikten sonra şüphelinin mahkûm olma ola-
sılığı beraat etme olasılığına nazaran daha fazla olması halinde dava
açılmalı,

2- Kamu davası açma ölçütü, yeniden gözden geçirilip bu konuda
Cumhuriyet savcısına yasal imkânlar sağlanmalı,
3- Başsavcılık teşkilatı, savcılar arasında yapılan işbölümü esasına
göre çalıştığı için iddianame savcısı ile duruşma savcısı farklı kişi-
lerden oluşabilmektedir. Düzenlenen iddianamenin beraat kararı ile
sonuçlanması halinde, hem görüldü yapan savcı hem de iddianame
savcısının performans değerlendirmesinde bu durum dikkate alın-
malı,

4- Savcılar için delil takdir yetkisi benimsenmeli, ancak bu yetki sı-
nırsız olmayıp, kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararlar itiraz
merciince resen denetlenip titizlikle incelenmelidir. İşin artacağı en-
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
dişesiyle hak arama özgürlüğü kısıtlanmamalıdır. Müfettişlerden bu
yetkinin alınması olumlu bir uygulamadır.

3. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar
(38) Ceza hukukumuzda kural olarak, “dava açma mecburiyeti ilke-
si” benimsenmiş olmakla birlikte, CMK’nın 172 nci maddesinde,
Cumhuriyet savcısının hangi hallerde kovuşturmaya yer olmadığı-
na dair karar verebileceği ve bu karar sonrası yapılabilecek işlemler
ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir. Cumhuriyet savcısı kamu davası
açmak için yeterli şüphe oluşturacak delilin olmadığına veya olayla
ilgili kovuşturma olanağının bulunmadığına kanaat getirmesi halin-
de kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verir. Kovuşturma olana-
ğının bulunmamasına ilişkin olarak şüphelinin ölümü, cezanın affa
veya zamanaşımına uğraması, şikâyet yokluğu, izin alınamaması,

22