Page 51 - yargi-ozel-raporu

memiş eşlerden birinin, üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede
kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın, aynı
konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin, zararına olarak iş-
lenmesi halinde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmayacağı
belirtilmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, cezayı kaldı-
ran şahsî sebep olarak etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını
gerektiren koşulların ya da şahsî cezasızlık sebebinin varlığı halinde,
takdir yetkisi bağlamında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar
verilebilmesi için Kanunda faile ceza verilemeyeceği hususunun açık
ve net bir şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Örneğin, TCK’nın
147 nci maddesinde; hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşı-
lamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada
indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebileceği dü-
zenlenmiştir. Bu madde uyarınca, Cumhuriyet savcısı kamu davası
açıp açamama hususunda ihtiyari bir yetkiye sahiptir. Bu durumda,
Cumhuriyet savcısı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar vermek
zorunda olmayıp kamu davası da açabilir. Ancak yukarıda bahsedi-
len TCK’nın 167 ve 316 ncı maddelerinin uygulanması halinde, fai-
le ceza verilemeyeceğinden Cumhuriyet savcısının kovuşturmaya yer
olmadığına dair karar vermesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Bu gibi durumlarda Cumhuriyet savcısınca kovuşturmaya yer olma-
dığına dair karar verilmesi, mahkemelerin iş yükünün azaltılmasına
katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Adalet Sistemimizin Sorunları, İyileştirilmesi ve Güvenilirliğinin Artırılması Hakkında Özel Rapor
(41) Cezayı kaldıran şahsi sebep olarak etkin pişmanlık hükümleri-
nin veya şahsî cezasızlık sebebinin uygulanması halinde verilen ko-
vuşturmaya yer olmadığına dair karar ile bunların dışındaki diğer
sebeplerle verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair karar arasındaki
en önemli fark, CMK’nın 173 üncü maddesinin beşinci fıkrasındaki
hükümden de anlaşılacağı üzere takdir yetkisinin kullanılması du-
rumunda kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz edilemeyeceği
hususudur. Yani Cumhuriyet savcısının CMK’nın 171 inci maddesi
anlamında kamu davasının açılmaması yönündeki takdir yetkisini
kullanması halinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karara karşı
itiraz olanağı bulunmamaktadır. Bu bağlamda kamu davasının açılıp
açılmaması tamamen Cumhuriyet savcısının yetki ve görev alanında
olup mahkeme denetimine tabi değildir.

24