Page 524 - yargi-ozel-raporu

uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde Türkiye aleyhine sonuçla-
rın doğmasına neden olmaktadır.
15- CMK’nın zorunlu müdafiliği düzenlediği 150 nci maddesin-
de, Türkçe bilmeyen yabancı şüpheli, sanık ve mağdurlar hakkında
avukatla temsil zorunluluğu düzenlenmemiştir. Bu durum savunma
hakkını olumsuz yönde etkilemektedir.

Savunma hakkı kapsamında, CMK’nın zorunlu müdafiliği dü-
zenleyen 150 nci maddesinin ikinci fıkrasına “Türkçe bilmeyen
yabancı şüpheli, sanık ve mağdurlar için de istemi aranmaksızın
müdafi görevlendirilir” şeklinde mevzuat değişikliği yoluna gi-
dilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. Bu yönde bir
değişiklik, Uluslararası Af Örgütü’nün “Mülteci, Sığınmacı ve
Diğer Yabancıların Müdafiye Erişimleri Çalışma Grubu Rapo-
ru”nda da tavsiye edilmiştir.
16 - CMK’nın 170 inci maddesinde düzenlenen iddianamenin ia-
desi kurumu, etkin ve kaliteli bir soruşturma yapılıp yargılamanın
tek celsede bitirilmesi amacıyla hukuk sistemimize dâhil edilmiştir.
Ciddi ve nitelikli bir soruşturma yapılmadan dava açılıp mahke-
melerce eksik soruşturmanın tamamlanmaya çalışılması, yargılama
faaliyetini uzatan en önemli nedendir. Uygulamada mahkemelerin
şüphelinin ifadesi alınmadığı gerekçesiyle iddianameleri iade ettik-
leri de görülmektedir. Bu durum da yargılamanın uzamasına neden
olmaktadır.

Bu noktada, etkin ve kaliteli bir soruşturmanın sağlanabilmesi
için iddianamenin iadesi kurumuna işlerlik kazandırılmalıdır.
Ancak iddianame iade edilirken özellikle Cumhuriyet savcısının
hukuki nitelendirme yetkisi ile kamu davası açılması konusun- Sonuç, Değerlendirme İle Sorunlara Yönelik Tespit ve Çözüm Önerileri
daki delilleri değerlendirme yetkisine müdahale edilmemelidir.
Ayrıca silahların eşitliği ilkesi ve savunmanın kutsallığı dikkate
alındığında, iddianame mahkemeye sunulduğunda ivedi tebliğe
çıkarılmalı veya varsa dosyada telefon numaraları, elektronik
postası bulunan taraflara ve avukatlara bu durumun e-posta,
SMS vb. yöntemlerle bildirilmelidir. Şüphelinin ifadesi alın-
madan dava açılması, iddianamenin iadesi müessesesinde ince-
lenmesi gereken önemli bir konudur. Asıl olan şüphelinin ifa-

497